Trước thềm Tòa Trọng tài quốc tế công bố kết quả của vụ trọng tài Nam Hải, Tổng thống và Ngoại trưởng sắp nhiệm chức của Phi-li-pin, nước đệ đơn kiện lên tòa trọng tài lần lượt lên tiếng, cho biết "sẽ không dựa vào Mỹ, cần cải thiện quan hệ với Trung Quốc". Việc Phi-li-pin bất ngờ quay ngoắt thái độ thu hút sự quan tâm rộng rãi trong cộng đồng quốc tế. Về điều này, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị nêu rõ: "Trung Quốc hoan nghênh nếu Phi-li-pin thật sự mong trở lại quỹ đạo đối thoại và đàm phán. Trung Quốc vui lòng nhận thấy Chính phủ Phi-li-pin khóa mới đưa ra quyết định sáng suốt".
Thái độ xem chừng khiến mọi người ngạc nhiên của Phi-li-pin thực ra đã thể hiện sự cân nhắc của Chính phủ khóa mới Phi-li-pin về hiện thực vấn đề Nam Hải, chứ không chỉ là một thái độ thiết thực. Xét về hướng đi thực tế của cuộc tranh cãi về các đảo và bãi đá trên Nam Hải, Phi-li-pin dường như đã nhận thức được rằng dựa vào Mỹ là không thể giải quyết vấn đề Nam Hải, càng khó mà bảo vệ được lợi ích quốc gia của Phi-li-pin. Đàm phán và hiệp thương giữa hai bên đương sự mới là con đường cuối cùng giải quyết vấn đề Nam Hải.
Trước khi Mỹ can thiệp vào vấn đề Nam Hải, tình hình ở Nam Hải tương đối ổn định. Ngay trong năm 2002, Trung Quốc và các nước ASEAN đã đạt được "Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Nam Hải". Vấn đề Nam Hải từ trước đến nay đều không thu hút sự quan tâm của cộng đồng quốc tế, thậm chí không phải vấn đề chủ yếu giữa Trung Quốc và các nước trong khu vực. Trung Quốc và các nước ASEAN luôn thể theo nguyên tắc trong "Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Nam Hải", "kiên trì do nước đương sự trực tiếp giải quyết tranh chấp lãnh thổ và quyền lợi biển thông qua đối thoại và hiệp thương", các nước trong khu vực cũng có nhận thức chung, kiên trì định hướng thúc đẩy tham vấn về "Bộ Quy tắc về ứng xử của các bên trên Nam Hải" thì vấn đề Nam Hải sẽ được giải quyết hòa bình.
Tuy nhiên, sự can thiệp của Mỹ đã quốc tế hóa và phức tạp hóa triệt để vấn đề Nam Hải. Trong khu vực, các nước như Phi-li-pin dường như đã tìm được chỗ dựa, tung đủ "chiêu trò" trong vấn đề Nam Hải, còn Trung Quốc buộc phải dốc sức ứng phó. Đối đầu bằng tàu chiến, bổ sung trang thiết bị quân sự, quân sự hóa cọ xát dân sự, việc giải quyết hòa bình vấn đề Nam Hải hầu như càng ngày càng khó nhìn thấy hy vọng; ngoài khu vực, nhiều nước phải lựa chọn đứng về bên nào, đưa ra sự lựa chọn khó khăn giữa Trung Quốc và Mỹ, điều này vừa không có lợi cho giải quyết vấn đề, cũng đi ngược với chủ đề hòa bình và phát triển thế giới.
Trong tình hình như vậy, lãnh đạo Chính phủ Phi-li-pin mới đắc cử lên tiếng, mong trở lại con đường giải quyết vấn đề Nam Hải qua đàm phán với Trung Quốc, đây là sự bày tỏ thái độ có trách nhiệm. Tổng quan các nước trong khu vực, cũng có nước tuyên bố chủ quyền đối với Nam Hải như Phi-li-pin, luôn kiên trì nguyên tắc giải quyết song phương trong khuôn khổ "Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Nam Hải". Các nước này không có xung đột với Trung Quốc trong vấn đề Nam Hải, mà là gác lại bất đồng, dốc sức phát triển quan hệ hữu nghị với Trung Quốc, giao lưu kinh tế-thương mại ngày càng được mở rộng, trở thành lực lượng quan trọng trong ổn định khu vực. Từ đó có thể thấy, dựa dẫm vào Mỹ, hòng giải quyết vấn đề Nam Hải thông qua quốc tế hóa vấn đề thì chỉ là chuyện viển vông mà thôi, đàm phán và hiệp thương song phương giữa các nước đương sự mới là con đường đúng đắn cuối cùng để giải quyết vấn đề Nam Hải.
• Hoạt động Gặp gỡ hữu nghị thanh niên Trung Quốc-Việt Nam lần thứ 18 đã diễn ra tại Hà Nội, Việt Nam 2018/08/15
• Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam tổ chức Lễ trao học bổng Chính phủ Trung Quốc năm 2018 2018/08/14
