
Ngày 1/11 năm 2013, dân số Việt Nam vượt ngưỡng 90 triệu, trở thành nước lớn thứ 14 thế giới về dân số. Cùng với dân số gia tăng, Việt Nam đã xuất hiện những tiếng nói khác nhau đối với cơ hội và thách thức do dân số mang lại. Có quan điểm cho rằng là nước lớn thế giới về dân số, hơn nữa dân số trẻ chiếm tỷ trọng lớn, nên Việt Nam đang ở trong "kết cấu vàng" về dân số". Tuy nhiên cũng có quan điểm cho rằng xu thế già hoá dân số của Việt Nam đang hiện rõ, sẽ mang lại sức ép cho phát triển kinh tế.
Chiến tranh kéo dài trong nhiều năm từng làm cho dân số Việt nam giảm mạnh, đặc biệt là nam giới thành niên tương đối ít. Để ứng phó tình trạng này Việt Nam từng khuyến khích sinh nở, nhưng việc này lại dẫn đến dân số tăng trưởng mạnh. Cuối năm 1986, dân số Việt Nam đạt 61 triệu, mang lại sức ép nhất định cho phát triển xã hội. Từ năm 1988, để kiểm soát dân số tăng trưởng quá nhanh, Việt Nam bắt đầu thi hành chính sách kế hoạch hoá gia đình.
Số liệu công bố năm 2009 của Việt Nam cho thấy trong số người dưới 40 tuổi, nữ giới chiếm tỷ lệ cao hơn nam giới. Tuy nhiên cùng với xã hội ổn định và kinh tế phát triển, là nước bị ảnh hưởng sâu của truyền thống dòng tộc, hiện tượng trọng nam khinh nữ ở Việt Nam tương đối nghiêm trọng, việc này đã dẫn đến tỷ lệ nam giới cao hơn nữ giới trong số người dưới 45 tuổi.

Ngoài mất cân bằng về giới ra, kết cấu dân số Việt Nam còn có chiều hướng phân hoá hai cực, tức dân số trẻ và người cao tuổi chiếm tỷ trọng khá lớn. Dân số từ 10-24 tuổi chiếm đến 40% tổng dân số Việt Nam, nhưng cũng có chuyên gia Việt Nam dự báo đến năm 2025 Việt Nam sẽ bước vào xã hội "sự già hóa dân số". Việc này vừa mang lại cơ hội cũng mang lại thách thức cho phát triển kinh tế của Việt Nam.
Việt Nam hiện đang ở trong giai đoạn tốt nhất của "kết cấu dân số vàng". Do dân số trẻ chiếm tỷ trọng khá lớn trong tổng dân số, nên đã cung cấp nguồn lao động dồi dào cho phát triển kinh tế của Việt Nam, hơn thế nữa tỷ lệ dân số già hóa thấp hiện nay cũng giảm nhẹ gánh nặng cho phát triển xã hội của Việt Nam. Nhưng cũng cần phải nhận thấy dân số trẻ của Việt Nam hiện nay đang ở trong tình trạng số lượng lớn, tố chất thấp, tức những người trẻ được tiếp thụ giáo dục không mấy lý tưởng, điều này mang lại khó khăn nhất định cho phát triển kinh tế của Việt Nam.
Ngoài ra, tuy số người cao tuổi Việt Nam hiện nay không nhiều nhưng xu thế già hoá dân số đang tăng nhanh. Phó cục trưởng Cục Dân số và Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam Lê Cảnh Nhạc từng cho biết những năm gần đây, do tăng trưởng dân số cơ học tiếp tục giảm đã khiến Việt Nam từ "xu thế già hoá dân số" bước vào xã hội "già hóa" chỉ mất có 20 năm ngắn ngủi. Tốc độ này nhanh hơn nhiều so với 111 năm ở Pháp và 26 năm ở Nhật Bản. Việc này sẽ mang lại thách thức rất lớn cho xã hội, y tế và kinh tế của Việt Nam.