Trung Quốc liên tục 4 năm là đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN, còn ASEAN là đối tác thương mại lớn thứ ba, thị trường xuất khẩu lớn thứ tư và nguồn nhập khẩu lớn thứ hai của Trung Quốc. Sáu tháng đầu năm 2013, kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc tăng 8,6%, trong đó kim ngạch thương mại hai chiều giữa Trung Quốc và ASEAN đạt 210 tỷ 560 triệu đô la Mỹ, tăng 12,2% so với cùng kỳ.
Ông Thang Chi Mẫn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Trung Quốc-ASEAN của Thái Lan chỉ rõ, trao đổi thương mại giữa Trung Quốc và ASEAN tăng trưởng mạnh có 4 nguyên nhân chính: Một là, từ khi Khu vực Mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN xây dựng hoàn thành đến nay, hai bên đã hạ thấp hàng rào thương mại, sự kết nối có phần được nâng cao. Hai là, kinh tế Trung Quốc đang chuyển đổi loại hình, một số chuỗi ngành nghề hướng ra thị trường Âu-Mỹ của Trung Quốc đã chuyển dịch sang các nước láng giềng ASEAN, khiến cho kim ngạch thương mại hai chiều giữa Trung Quốc và ASEAN gia tăng. Ba là, kinh tế Trung Quốc tăng trưởng sẽ khiến cho nhu cầu đối với nguyên vật liệu của các nước ASEAN tăng cao. Bốn là, cùng với trình độ kinh tế và năng lực sản xuất của hai bên được nâng cao, nhu cầu của hai bên đối với sản phẩm cuối cùng của đối phương cũng tăng lên.
Có chuyên gia chỉ rõ, giữa Trung Quốc và các nước ASEAN có tính bổ sung cho nhau rất mạnh về thương mại. Xin-ga-po và Thái Lan rất cần thị trường Trung Quốc, Ma-lai-xi-a và In-đô-nê-xi-a cũng rất cần đầu tư của Trung Quốc, còn Cam-pu-chia và Lào lại cần nguồn vốn và công nghệ của Trung Quốc. Trung Quốc xuất khẩu rất nhiều sản phẩm đầu cuối sang các nước ASEAN, từ nông sản phẩm, phân bón, hàng dệt may đến vật liệu xây dựng, thiết bị cơ giới, điện tử, v.v.
Chuyên gia Viện Nghiên cứu Đông Á Đại học Quốc gia Xin-ga-po Trần Cương chỉ rõ, hiện nay thị trường quá quan tâm đến sức lao động và năng lực sản xuất của châu Á, đã coi nhẹ nhu cầu tiềm tàng của châu Á. Ông cho biết, trong tương lai châu Á cần phải xây dựng lên thị trường lớn mạnh nội khối. ASEAN và Trung Quốc không những là thị trường quan trọng của nhau, mà còn là thị trường tiêu dùng to lớn tiềm tàng trong tương lai, tính bổ sung cho nhau giữa hai bên đang được tăng cường.
Muốn mở rộng kích cầu thì điều trước tiên cần phải dựa vào điều chỉnh kết cấu ngành nghề. Cùng với giá thành lao động tăng lên, một số ngành có hàm lượng công nghệ thấp đã chuyển dịch từ Trung Quốc đến các nước ASEAN, nhu cầu của thị trường đối với các sản phẩm trung cấp của Trung Quốc như cơ giới, máy móc đang gia tăng. Những năm gần đây thương mại công nghệ cao của Trung Quốc có tốc độ tăng trưởng rất nhanh, thậm chí đã có ưu thế cạnh tranh với các nước phát triển trong các lĩnh vực năng lượng mặt trời, năng lượng mới, v.v, đây là những lĩnh vực then chốt trong tăng cường tính bổ sung cho nhau giữa Trung Quốc và ASEAN trong thời gian tới.
Điều cần chú ý là, phát triển kinh tế-thương mại giữa Trung Quốc và ASEAN vẫn đứng trước thách thức nhất định. Chuyên gia Viện Nghiên cứu Đông Á Đại học Quốc gia Xin-ga-po Trần Cương cho rằng, hai bên cần phải tiếp tục tăng cường sự kết nối, Trung Quốc có thể tăng thêm cường độ đầu tư để giúp ASEAN tăng cường xây dựng trong lĩnh vực kết nối, bên cạnh đó cũng tránh được dư thừa công suất của Trung Quốc. Ngoài ra, ASEAN và Trung Quốc cần phải tiếp tục hạ thấp thuế quan, đẩy nhanh thực hiện đàm phán về Hiệp định Thương mại tự do.