Tuyên bố chung Trung-Mỹ xác định cương lĩnh hành động cho quan hệ hai nước

Là thành quả quan trọng đạt được trong chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch nước Trung Quốc Hồ Cẩm Đào, hai nước Trung-Mỹ ngày 19 đã ra tuyên bố chung. Tuyên bố chung đã định hướng mới cho quan hệ hai nước, đó là "Trung Quốc-Mỹ dốc sức cùng nỗ lực kiến tạo quan hệ đối tác hợp tác tôn trọng lẫn nhau, cùng có lợi cùng thắng, nhằm thúc đẩy lợi ích chung của hai nước và đối phó với những cơ hội và thách thức trong thế kỷ 21". Vì vậy, chuyên gia Trung Quốc cho rằng, tuyên bố chung này đã xác định quan hệ Trung-Mỹ là quan hệ "đối tác", đặt cơ sở cho hai bên Trung-Mỹ tăng cường hợp tác hơn nữa và thúc đẩy lợi ích chung.

Chủ tịch Hội Nghiên cứu Lịch sử quan hệ Trung-Mỹ Đào Văn Chiêu cho rằng, tuyên bố chung đã định hướng rõ hơn cho quan hệ Trung-Mỹ.

"Trong buổi gặp vào tháng 4 năm 2009, Chủ tịch Hồ Cẩm Đào và Tổng thống Ô-ba-ma đã xác định quan hệ Trung-Mỹ là quan hệ tích cực, hợp tác, toàn diện, trong chuyến thăm Trung Quốc vào tháng 11 năm 2009, Tổng thống Mỹ Ô-ba-ma đã tái khẳng định quan hệ này. Còn về phần nội dung đề cập tới lĩnh vực hợp tác song phương, nội dung của bản tuyên bố lần này đã trở nên cụ thể và chi tiết hơn so với bản tuyên bố chung năm 2009, có thể coi là cương lĩnh hành động của quan hệ Trung-Mỹ sau này".

Phó Giám đốc Trung tâm Mỹ Viện Nghiên cứu Quan hệ Quốc tế Hiện đại Trung Quốc Ngưu Tân Xuân càng quan tâm tới cách thức trình bày về xây dựng hơn nữa sự tin cậy chiến lược Trung-Mỹ" được nhấn mạnh trong bản tuyên bố chung, ông cho rằng đây là điều hết sức quan trọng trong quan hệ Trung-Mỹ.

"Trong 10 năm tới, Trung Quốc và Mỹ cần phải dốc sức xây dựng sự tin cậy lẫn nhau về chiến lược, bởi vì trong những năm qua, giữa Trung Quốc và Mỹ đã sản sinh nhiều mâu thuẫn do thiếu sự tin cậy lẫn nhau, cho nên trong tuyên bố chung lần này đã khẳng định lại những nội dung ghi trong tuyên bố chung năm 2009, đó là Mỹ hoan nghênh Trung Quốc ngày càng lớn mạnh và phát huy vai trò ngày càng to lớn trên trường quốc tế, Mỹ cam kết với Trung Quốc sẽ không kiềm chế sự trỗi dậy của Trung Quốc. Còn Trung Quốc thì bày tỏ hoan nghênh Mỹ-một nước ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương hãy cố gắng cho hòa bình, ổn định và phồn vinh của khu vực này, bởi vì Mỹ luôn lo ngại liệu sự trỗi dậy của Trung Quốc có thay thế vị thế của Mỹ tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương hay không, cho nên hai bên thông qua cam kết lẫn nhau để tăng cường tin cậy lẫn nhau về chiến lược".

Qua chuyến thăm Mỹ lần này của Chủ tịch Hồ Cẩm Đào, hai nước Trung-Mỹ đã thu được đột phá trên một số vấn đề cụ thể và được thể hiện trong bản tuyên bố chung. Ông Ngưu Tân Xuân cho rằng, những tiến triển thu được về mặt quân sự và vấn đề hạt nhân Triều Tiên đã thu hút quan tâm nhiều nhất của ông.

"Giao lưu quân sự Trung-Mỹ là một phần quan trọng trong khuôn khổ Trung-Mỹ, xét về lịch sử, giao lưu quân sự thường triển khai giao lưu trong một thời gian thì ngừng lại, trên thực tế như vậy sẽ gây phương hại tới quan hệ chung trong đó kể cả quan hệ quân sự của hai nước, lần này hai nước tái khẳng định tầm quan trọng của giao lưu quân sự ổn định và không bị gián đoạn. Đây là phần nội dung tương đối mới, một nội dung tương đối mới mẻ khác là vấn đề hạt nhân Triều Tiên, hai bên đã trình bày vấn đề hạt nhân Triều Tiên bằng một thời lượng đáng kể, cuối cùng hai bên đã đi đến nhất trí, cần phải giải quyết vấn đề hạt nhân Triều Tiên qua đàm phán sáu bên, đây là điều hết sức quan trọng"

Tuyên bố còn đặc biệt nhấn mạnh Trung-Mỹ sẽ tăng cường giao lưu trong lĩnh vực nhân văn. Ông Đào Văn Chiêu cho rằng, giao lưu nhân văn giữa Trung-Mỹ là điều hết sức quan trọng nhằm tăng cường sự tin cậy lẫn nhau giữa hai bên trong tương lai.

"Lần này hai bên đều bày tỏ sẽ đi sâu triển khai giao lưu nhân văn. Quan hệ Trung-Mỹ có một vấn đề lớn, đó là hai bên thiếu sự tin cậy lẫn nhau, nhất là trong hai năm nay kể từ khi xảy ra khủng hoảng tài chính, Trung Quốc bị đẩy vào vị trí trung tâm của vũ đài thế giới, nhiều người Mỹ đều bày tỏ lo ngại trước sự tăng trưởng kinh tế và quân sự cũng như sự phát triển về các mặt khác của Trung Quốc, họ lo Trung Quốc sẽ gây thách thức đối với vị thế của Mỹ, chính vì vậy hai bên cần phải tăng cường giao lưu ở các cấp độ trong đó kể cả giao lưu nhân văn song phương, tuyên bố chung hết sức coi trọng điểm này, hai bên đều áp dụng biện pháp thiết thực để tăng cường giao lưu nhân văn, đây là điều bổ ích cho tăng cường sự tin cậy lẫn nhau giữa hai bên trong tương lai".

Miễn là hai nước Trung-Mỹ giải quyết vấn đề qua hiệp thương trong khuôn khổ tuyên bố chung, thì quan hệ Trung-Mỹ nhất định có thể phát triển theo hướng tích cực và cùng có lợi.