Cô nàng Lý Tử Thất là chủ nhân của loạt video nấu ăn phiên bản cổ trang, mới đây, cô nàng đã gây sốt cộng đồng mạng nước ngoài. Cô nàng người Tứ Xuyên này có hơn 21 triệu người hâm mộ trên tiểu blog Sinaweibo, hơn 30 triệu người hâm mộ trên mạng xã hội TikTok, hơn 7 triệu người hâm mộ đến từ toàn cầu trên mạng xã hội nước ngoài, mỗi video của cô thường thu hút hàng triệu, thậm chí hàng chục triệu lượt xem.
Vì sao video của cô nàng Lý Tử Thất nhận được sự hoan nghênh của cư dân mạng toàn cầu? Cuộc sống được thể hiện trong loạt video của cô là như thế nào? Nên nhìn nhận như thế nào hiện tượng cô nàng Lý Tử Thất gây sốt cộng đồng mạng?
Đa số trong loạt video của cô nàng Lý Tử Thất lấy cuộc sống nông thôn truyền thống và những sản vật độc đáo Trung Quốc làm trung tâm, tràn đầy hơi thở sự sống nồng đậm và hơi thở miệt vườn yên tĩnh. Trong loạt video củaLý Tử Thất thường có hình ảnh: mặt trời mọc thì lao động, mặt trời lặn thì nghỉ ngơi; tháng 3 hoa đào nở, hái hoa đào để cất rượu; tháng 5 quả anh đào chín, cất rượu anh đào, chế biến tương anh đào, làm quả anh đào sấy khô; làm giấy bằng thủ công; nuôi tằm, ươm tơ; làm các đồ gia dụng...
Sau khi gây sốt cộng đồng mạng, loạt video của Lý Tử Thất cũng nhận được một số hoài nghi và phê bình. Có người nói video của cô hời hợt, giản đơn, thiếu chiều sâu; có người cho rằng cô quá nghiêng về thể hiện cuộc sống ở nông thôn Trung Quốc, nhưng thiếu sự thể hiện về hiện thực Trung Quốc.
Nhà nghiên cứu văn hóa Giả Tĩnh Nam cho rằng, những video của Lý Tử Thất làm đẹp cuộc sống ở nông thôn Trung Quốc, không thể đại diện cho toàn bộ nông thôn, nhưng các nội dung như phương thức lao động, lối sống, ẩm thực, trang phục, hàng thủ công mỹ nghệ, v.v. đã truyền đi văn hóa truyền thống và khiếu thẩm mỹ của Trung Quốc, hình ảnh miệt vườn yên tĩnh đã đáp ứng sự tưởng tượng của cư dân mạng trong và ngoài nước đối với Trung Quốc truyền thống, nói lên văn hoá Trung Hoa có thể được tôn vinh bằng biện pháp sáng tạo đổi mới.
Theo Giáo sư khoa Trung Văn trường Đại học Bắc Kinh Trương Di Vũ, những video của Lý Tử Thất giúp bên ngoài nhìn thấy mặt thú vị trong phương thức sống của các bạn trẻ Trung Quốc, có ý nghĩa tích cực đối với việc tăng thêm sự hiểu biết của thế giới đối với Trung Quốc, xóa bỏ định kiến, hơn nữa, phương thức truyền bá văn hóa đại chúng này có thế mạnh độc đáo hơn.
Giáo sư Trương Di Vũ nói: “Về tình cảm, văn hóa đại chúng sẽ khiến người ta hình thành ấn tượng ban đầu và cơ bản về văn hóa, từ đó tiếp tục giảm thiểu sự suy giảm trong giao tiếp xuyên văn hóa, cũng tạo không gian cho truyền bá văn hóa cao nhã, thường thu được hiệu quả một công đôi việc”.
Những năm qua, cùng với thực lực tổng hợp Trung Quốc được tăng cường, ngày càng nhiều văn hóa Trung Quốc đã thu hút sự quan tâm từ trong và ngoài nước. Những cụm từ tiếng Anh kiểu Trung Quốc như “add oil” (cố lên), “guanxi” (quan hệ), v.v. lần lượt được đưa vào “Từ điển tiếng Anh Oxford”; bộ phim “Lưu lạc địa cầu” có doanh thu phòng vé bắt mắt tại khu vực Bắc Mỹ, Ô-xtrây-li-a, Niu Di-lân; phim truyền hình “Trần Tình Lệnh” gây sốt tại Hàn Quốc, Thái Lan, v.v.
Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin, mạng xã hội cũng trở thành kênh mới truyền bá văn hóa đối ngoại, thông qua sự giới thiệu sinh động, phong phú, tạo cảm giác hiện trường, ngày càng làm nổi bật hiệu quả tích cực của truyền bá văn hóa đối ngoại.
Nhân sĩ trong ngành chỉ rõ, xét từ tính chuyên nghiệp, loạt video của Lý Tử Thất thậm chí không thua kém so với phim tài liệu do ê-kíp chuyên nghiệp sản xuất: những video phải mất hàng ngày, thậm chí hàng tháng để quay liên tiếp, một số lượng lớn hình ảnh quay theo dạng tua nhanh thời gian được dùng để thể hiện nét đẹp về đổi mùa, ngoài ra còn vận dụng các kỹ thuật như dùng kính lọc chỉnh sửa màu sắc, chụp ở cự ly cực gần, thay đổi giữ cảnh quay trung bình và cảnh quay từ xa.
Người phụ trách liên quan của mạng xã hội TikTok cho biết, những video văn hóa Trung Quốc có tầm ảnh hưởng ở nước ngoài đều có chất lượng khá cao: lời nói và nét mặt của nhân vật tự nhiên, cảnh quay cũng thích hợp, chẳng hạn, tiết mục giới thiệu thủ công sẽ biên tập nhanh nhiều cảnh ngắn, tiết mục ẩm thực sẽ quay từ các góc độ khác nhau.
Nghiên cứu viên Viện nghiên cứu phát triển và chiến lược quốc gia trường Đại học Nhân dân Trung Quốc Lâm Kiên nói: “Điều đáng tiếc là, sự hiểu biết của người nước ngoài đối với văn hóa Trung Hoa vẫn hạn chế trên bình diện hình ảnh cụ thể như Kungfu, ẩm thực, trang phục, v.v., sản phẩm văn hóa thể hiện đặc trưng văn hóa đương đại Trung Quốc vẫn ít gây ảnh hưởng lớn ở nước ngoài”.
Giống như cô nàng Lý Tử Thất, tác giả văn học mạng Lục Kỳ cũng bất ngờ gây sốt cộng đồng mạng nước ngoài.
Lục Kỳ cho biết: “Mấy năm trước, tôi bất ngờ phát hiện, câu chuyện tình cảm của người Trung Quốc do tôi viết đã gây sốt tại Nhật Bản”. Ông cho biết, sau khi phát hiện tác phẩm mình tìm được tri âm ở nước ngoài, đã ý thức được việc nên kể lại cuộc sống của người Trung Quốc đương đại với bạn đọc nước ngoài.
Ý thức này nói lên niềm tự tin văn hóa ngày càng mạnh mẽ của người Trung Quốc.
Chủ tịch Hiệp hội các nhà bình luận văn nghệ Trung Quốc Trọng Trình Tường chỉ rõ, kiên định niềm tin văn hóa trong truyền bá văn hóa đối ngoại, trước tiên phải kế thừa tốt văn hóa truyền thống dân tộc, đồng thời cũng phải sáng tạo văn hóa mới thể hiện tinh thần thời đại, cũng phải học tập, tham khảo văn hóa tiên tiến trên thế giới.
Tác giả văn học mạng nổi tiếng Trung Quốc Đường Gia Tam Thiếu cho biết: “Những câu chuyện Trung Quốc thể hiện tư tưởng, đạo đức và giá trị quan Trung Quốc được tích lũy trong 5.000 năm qua, nếu những câu chuyện này được bạn đọc nước ngoài yêu thích, có nghĩa văn hóa Trung Quốc nhận được sự yêu thích của họ”.
Giáo sư Trương Di Vũ cho biết: “Khi truyền bá văn hóa, phải hiểu biết nhu cầu của khán thính giả, không thể chỉ suy nghĩ ‘mình có gì’, mà phải suy nghĩ ‘họ hứng thú với cái gì’. Những video của Lý Tử Thất có thể thu hút niềm hứng thú mạnh mẽ của mọi người, đã nói lên đề tài truyền bá có sức hấp dẫn”.
Ủy viên Chính hiệp, nghệ sĩ Kinh kịch Trung Quốc Tôn Bình từng quảng bá văn hóa Kinh kịch ở châu Âu trong hơn 20 năm. Bà cho biết, từ võ kịch đến văn kịch, từ xem màn biểu diễn náo nhiệt đến thưởng thức giọng hát, từ thích nghe bài vè đến yêu cầu nghe giai điệu êm ả, đây là con đường tất yếu quảng bá Kinh kịch ở nước ngoài. “Mục đích quảng bá là được sự đồng thuận, phải hiểu biết khán giả mong xem những nội dung gì. Chúng ta phải dùng phương thức người ta nghe hiểu được để kể câu chuyện Trung Quốc một cách tốt hơn”.
