Trung Dược trong dưỡng sinh và điều trị thường ngày (2)

Thuốc khử thấp có mùi thơm hắc

Những vị thuốc mùi thơm hắc, có công hiệu khử thấp, tăng cường chức năng vận hóa của tỳ là chính đều được gọi là thuốc khử thấp có mùi thơm hắc. Phần lớn loại thuốc này đều vị cay, có mùi thơm hắc, tính ôn, tính táo, hành khí, tán kết, chủ yếu quy kinh lạc tỳ, vị, tiêu thấp đục, tỉnh tỳ, kiện vị, bên cạnh đó có công hiệu tuyên thông cơ khí, hòa trung tiêu ứ. Chủ yếu dùng cho các chứng đau bụng, tức bụng, buồn nôn, ợ chua, phân loãng, thấp đục ứ trong cơ thể, tỳ bị thấp khốn, ăn ít, mệt mỏi, ngọt miệng, nước bọt tăng lên, rêu lưỡi trắng và nhày bẩn v.v. Loại thuốc này cũng thích hợp các chứng ôn thấp, thử thấp v.v.

Phần lớn thuốc có mùi thơm hắc đều thuộc tính ôn, tính táo, tổn khí thương âm, vì vậy, những người âm hư tân thương và khí hư nên thận trọng khi sử dụng. Song, thuốc có mùi thơm hắc không nên sắc lâu quá, tránh thành phần hữu nghị bị mất bởi bốc hơi và giảm hiệu quả điều trị.

Thương truật

* Thương truật

Thương truật là thân rễ của loài cây Mao truật hoặc Bắc Thương truật, họ Cúc, là thực phẩm có thể dùng cho chăm sóc sức khỏe. Thương truật vị cay, vị đắng, tính ôn, quy kinh lạc tỳ và vị.

Công hiệu: táo thấp kiện tỳ, khử phong thấp, sáng mắt.

Thích hợp sử dụng:

--Một là thích hợp dùng cho các chứng tức bụng, trướng bụng, ăn không ngon miệng, buồn nôn, mệt mỏi đuối sức, rêu lưỡi đục, nhày bẩn bởi thấp ứ trệ ở trung tiêu gây nên.

--Hai là thích hợp dùng cho chứng đờm loãng, thủy thũng do tỳ thấp hơi thịnh gây nên.

--Ba là thích hợp dùng cho chứng phong thấp, đau chân, đau tay, đau khớp, đặc biệt thích hợp dùng cho chứng thấp tà nghiêm trọng, nặng mình, đau tê.

--Bốn là thích hợp dùng cho biểu chứng như bị sốt, sợ lạnh, đau đầu, đau người do cảm gió và cảm lạnh gây nên.

--Năm là thích hợp dùng cho chứng quáng gà, hoa mắt, khô mắt.

Cách dùng và liều lượng: dùng Thương truật sắc nước uống, mỗi lần từ 5-10 gam.

 Hậu phác

* Hậu phác

Hậu phác là vỏ thân, vỏ rễ và vỏ cành phơi hay sấy khô của cây Hậu phác hoặc Ao diệp Hậu phác thuộc họ Mộc lan, là thực phẩm có thể dùng cho chăm sóc sức khỏe. Hậu phác vị đắng, vị cay, tính ôn, quy kinh lạc tỳ, vị, phổi và đại tràng.

Công hiệu: táo thấp, tiêu thực hóa tích, hành khí, trị hen suyễn.

Thích hợp sử dụng:

--Một là thích hợp dùng cho chứng tỳ vị bất hòa, tức bụng, trướng bụng, ăn ít, ợ nghịch do thấp khí ùn tắc, ăn không tiêu và khí trệ gây nên.

--Hai là thích hợp dùng cho chữa trị chứng đờm loãng, hen suyễn.

Cách dùng và liều lượng: dùng Hậu phác sắc nước uống, mỗi lần từ 3-10 gam.

Phần phụ-Hoa Hậu phác

Hoa Hậu phác là nụ của loài cây Hậu phác, là thực phẩm có thể dùng cho chăm sóc sức khỏe. Hoa Hậu phác vị đắng, tính hơi ôn, quy kinh lạc tỳ và vị. Có công hiệu hành khí, làm khí cơ thông suốt, mùi thơm hắc của hoa Hậu phác có thể trừ thấp, chủ yếu chữa trị các chứng tức ngực, trướng bụng, bụng đau tức, ăn ít, rêu lưỡi bẩn ngấy v.v do thấp làm ùn tắc tỳ vị, khí trệ gây nên. Dùng hoa Hậu phác sắc nước uống, mỗi lần từ 3-9 gam.