Thưởng thức những vần Thơ- ca- từ về Tết Trung Thu

Nghe Online

Vầng trăng thu thu của văn nhân mặc khách

Trong rất nhiều ngày lễ ngày tết truyền thống Trung Quốc, trung thu là một trong những ngày tết lãng mạn nên họa nên thơ. Này nhé, đêm trung thu gió thu mát rượi, vầng trăng trong sáng treo lơ lửng trên không trung, muôn vàn đôi mắt trước trần gian ngắm mặt trăng sáng tỏ, người thân đoàn tụ, chung vui bên mâm cỗ trung thu, chúc phúc nhau, gửi gắm niềm thương nỗi nhớ cho người thân và bạn bè ở xa, thật là lãng mạn biết nhường nào.

Đêm trung thu đầm ấm lãng mạn và vui vẻ, lại còn có truyền thuyết về nàng Hằng nga lên cung trăng nữa chứ. Tương truyền rằng, ngày xửa ngày xưa, nàng Hằng Nga xinh đẹp vì bỗng dưng nảy lòng tham lam và hiếu kỳ đã uống trộm liều thuốc tiên của chồng mình tên là Hậu Nghệ, biến thành nàng tiên bay lên cung trăng. Sau đó Hậu Nghệ cứ chạy theo mặt trăng mà đuổi theo vợ mình, thế nhưng Hậu Nghệ hễ chạy ba bước là mặt trăng lùi xa ba bước, Hậu Nghệ lùi ba bước thì mặt trăng lại tiến ba bước, dù đuổi thế nào cũng không thể tới được mặt trăng, về sau, Hậu Nghệ chỉ có thể ngẩng đầu nhìn lên mặt trăng mà than thở và gửi nỗi niềm thương nhớ tới người vợ hiền thân yêu của mình.

Thế nhưng nguồn gốc thật sự của Tết Trung thu là như thế này: Các vị hoàng đế thời cổ Trung Quốc có chế độ lễ tế cúng mặt trời vào mùa xuân, cúng mặt trăng vào mùa thu. Về sau, các văn nhân mặc khách cũng làm theo nhà vua, cũng ngẩng đầu ngắm trăng, bái lại cầu khấn, gửi gắm cõi lòng cho vầng trăng. Thế rồi hình thức ngắm trăng như vậy lưu truyền rộng rãi tới dân gian, rồi dần dần hình thành hoạt động truyền thống. Đến thời nhà Đường, Trung thu đã trở thành ngày Tết cố định trong dân gian. Tết Trung thu có mối quan hệ gắn bó với các văn nhân mặc khách, thảm nào mà họ có lòng ưu ái hơn cho tết trung thu và thường sáng tác những bài thơ bài văn hay cho tết trung thu.

Bài từ "Thủy điệu ca đầu. Minh nguyệt kỷ thời hữu" là một trong những bài từ nổi tiếng nhất của Tô Đông Pha thời Bắc Tống Trung Quốc. Tô Đông Pha đã viết bài từ này vào đêm trung thu để gửi gắm nỗi nhớ của mình đối với người em trai xa cách nhau đã bảy năm.

Bài từ này về sau được phổ nhạc thành bài hát "Mong cho người dài lâu", bài này được thể hiện qua giọng ca nổi tiếng, trở thành bài hát kinh điểm, được lưu truyền nhanh chóng và rộng rãi trong đông đảo công chúng say mê ca nhạc.

Thuỷ điệu ca đầu – Trung thu

Minh nguyệt kỷ thời hữu ?

Bả tửu vấn thanh thiên.

Bất tri thiên thượng cung khuyết,

Kim tịch thị hà niên.

Ngã dục thừa phong quy khứ,

Hựu khủng quỳnh lâu ngọc vũ,

Cao xứ bất thắng hàn.                                                                              

 Khởi vũ lộng thanh ảnh, 

Hà tự tại nhân gian.                                                                                                 

Chuyển chu các,   

Đê ỷ hộ,

Chiếu vô miên.

Bất ưng hữu hận,

Hà sự trường hướng biệt thời viên.

Nhân hữu bi, hoan, ly, hợp,

Nguyệt hữu âm, tình, viên, khuyết,

Thử sự cổ nan toàn.

Đán nguyện nhân trường cửu,

Thiên lý cộng thiền quyên.

Dịch thơ [Li ly phỏng dịch]

Trăng có từ thuở nào?                                                                                              

Nâng chén hỏi trời cao.

Cung khuyết trên trời chẳng rõ,

Đêm nay vốn thuộc năm nào.

Muốn cưỡi gió về nơi đó,

Lại sợ lầu quỳnh gác ngọc,

Cao quá nên lạnh lẽo.    

Cùng múa với bóng trăng,

Nhân gian thích hơn nhiều.

Vòng quanh gác tía,

Luồn qua song lụa,

Soi kẻ không ngủ.

Không nói là hận,

Sao cứ tròn lúc biệt ly.

Người có buồn, vui, ly, hợp,

Trăng có mờ, tỏ, tròn, khuyết,

Chuyện từ xưa há thể vẹn tòan.

Chỉ mong người sống mãi,

Ngàn dặm bên dáng yêu kiều.

Chị Vương Phi đã trình bày bài hát này được phổ theo lời từ "Minh nguyệt kỷ thời hữu "của Tô Đông Pha các đây hơn 900 năm, thật là hay. Qua đó có thể thấy, biết bao năm qua, tết trung thu đoàn tụ gia đình bạn bè, đã trở thành địa vị tiêu chí ấm áp trong lòng mọi người.

Trong dịp tế trung thu này thưởng thức bài hát "Nỗi nhớ ngàn dặm gửi vầng trăng" do chị Thái Cầm một giọng ca được mọi người ví là Vạn niên thanh trình bày sẽ rất có ý nghĩa.

Nghe bài hát này, dễ liên tưởng đến bài thơ "Tĩnh dạ tư" rất nổi tiếng của Lý Bạch, nhà thơ thời Đường Trung Quốc nổi tiếng.

床前明月光，

疑是地上霜。

举头望明月，

低头思故乡。

Tĩnh Dạ tư

--------Lý Bạch

Sàng tiền minh nguyệt quang

Nghi thị địa thượng sương

Cử đầu vọng minh nguyệt

Ðê đầu tư cố hương

Nỗi lòng đêm trăng                                                                                      

  tác giả-  Lý Bạch                                                                                                       

Trước sân ánh trăng vằng vặc

Như đất trời lộng toả hơi sương

Ngẩng đầu nhìn trăng sáng

Cúi đầu nhớ quê hương

"Nỗi nhớ ngàn dặm gửi vầng trăng" do chị Thái Cầm trình bày cũng rất ngắn, khung cảnh tựa như bài thơ "Tĩnh dạ tư" của Lý Bạch vậy:

Lời bài hát:

Người cách xa nhau ngàn dặm,

chưa hỏi thăm mà lòng đã nhớ

mời vầng trăng sáng tỏ

chuyển lời thăm hỏi

người đang nhớ nước mặt rưng rưng