Trang web Guokr.com: khoa học-kỹ thuật thay đổi cuộc sống

Nghe Online-I        Nghe Online-II

Quyên: Xin chào quý vị và các bạn, Lệ Quyên hoan nghênh quý vị và các bạn đến với tiết mục "Tuần san Văn hóa".

Hoa: Duy Hoa xin chào quý vị và các bạn.

Quyên: Thưa các bạn, tiết mục "Tuần san Văn hóa" hôm nay có hai nội dung chính, trước tiên Lệ Quyên và Duy Hoa sẽ giới thiệu với các bạn một trang web phổ biến kiến thức khoa học rất được tuổi trẻ Trung Quốc ưa thích, đó là trang web Guokr.com, Guokr có nghĩa là vỏ của các loại quả cứng như quả hạch, quả hạt dẻ...

Hoa: Trong nội dung phần hai, anh Nguyễn Thanh sẽ giới thiệu với các bạn Chùa Sang Cô, am ni cô cổ nhất ở La Sa, Tây Tạng.

Quyên: Sau đây mời các bạn theo dõi nội dung chi tiết.

Hoa: Nhắc đến vỏ quả cứng, một nhân vật trong kịch đại văn hào người Anh Xếch-xpia Ham-lét từng nói: "Mặc dù tôi ở trong vỏ quả hạch, vẫn cho rằng mình là vua của vũ trụ vô tận".

Quyên: Nhà vật lý học Anh Stephen Hawking có một cuốn sách tên "Vũ trụ trong vỏ hạt dẻ", trong sách miêu tả cuộc sống ngồi trên xe lăn của ông.

Hoa: Ở Trung Quốc, một người lập nghiệp trẻ tuổi nghĩ đến loại vỏ trên, quyết định dùng "vỏ quả hạch" để đặt tên cho trang web phổ biến kiến thức khoa học phù hợp với lý tưởng của mình.

Quyên: Người lập nghiệp này nghĩ rằng, mạng In-tơ-nét là một vỏ quả hạch, nhưng tất cả mọi thứ được đề cập trên trang web, từ lớn như vũ trụ đến nhỏ như nguyên tử, không có gì có thể ràng buộc lòng hiếu kỳ của mọi người.

Hoa: Tháng 11 năm 2010, trang web phổ biến kiến thức khoa học mang tên là vỏ quả hạch bắt đầu đi vào hoạt động. Sứ mệnh của trang web này được xác định là: hướng tới công chúng, đề xướng quan niệm khoa học-kỹ thuật, phổ biến nội dung khoa học-kỹ thuật.

Quyên: Trong thời gian hơn 1 năm, trang web nay nhanh chóng nhận được sự chấp nhận của những người trẻ yêu thích khoa học.

Hoa: Đặc điểm lớn nhất của trang web này là: luôn nhằm vào sự kiện thời sự nóng bỏng trong xã hội, đưa ra giải thích từ góc độ khoa học-kỹ thuật. Chủ biên của trang web Guokr.com Từ Lai nói:

(tiếng động)

Quyên: "Chúng tôi không phát triển nội dung khoa học từ đề tài khoa học, mà chúng tôi càng nghiêng về lựa chọn nội dung đề tài thời sự, dân sinh, kinh tế, văn hóa giải trí và thể thao, mở ra một cánh cửa mới để nhìn nhận thế giới này."

Hoa: Khi trả lời phỏng vấn, Tiến sĩ Thiên văn học Ngu Tuấn, biên tập của trang web Guokr.com cho phóng viên biết, các nhân viên làm ở trang web mỗi người học một ngành khoa học khác nhau, có người học sinh vật, có người học địa chất, có người học sinh thái, có người học tâm lý v.v. Khi ăn cơm trưa, mọi người thường trao đổi với nhau về các đề tài, một số đề tài cuối cùng đã trở thành nội dung bài viết đăng trên trang web. Anh Ngu Tuấn nói:

Quyên: "Trang web Guokr.com là một trang web rất thú vị, thu hút cả người học môn tự nhiên lẫn người học môn xã hội ưa thích khoa học. Qua trang web này, những người có lòng hiếu kỳ đối với thiên nhiên có thể làm quen nhiều bạn, tìm được những bạn cùng chung một chí hướng."

Hoa: Trong các bài viết đăng trên trang web Guokr.com, một phần là do nhân viên làm việc của trang web này viết, một phần là do chuyên gia viết theo lời mời. Trang web có tài nguyên chuyên gia của các lĩnh vực khoa học, để đảm bảo chất lượng chuyên môn của bài viết.

Quyên: Trong khi đó, để giúp càng nhiều người đọc hiểu, bài viết của trang web thường có cách thức cố định. Trước tiên phải xác định khái niệm thảo luận, rồi phân tích, cuối cùng đưa ra kết luận, kết luận phải rõ ràng, nói rõ những quan điểm là đúng hay sai.

Hoa: Hơn nữa, đằng sau mỗi bài viết còn đưa ra các văn bản tham khảo, một mặt tạo tiện lợi cho cư dân mạng tiếp tục đọc những thông tin liên quan, mặt khác cũng nói rõ căn cứ phân tích của các bài viết đăng trên trang mạng đều có cơ sở khoa học.

Quyên: Ngoài ra, trang web còn cho phép cư dân mạng đề xuất câu hỏi, mọi người nhìn thấy câu hỏi đều có thể tham gia thảo luận và đưa ra đáp án. Một người yêu thích trang web Guokr.com nói:

Hoa: "Khẩu hiệu của trang web Guokr.com là: khoa học-kỹ thuật rất thú vị. Thời đại ngày nay đặc biệt nôn nóng, mỗi ngày đều có rất nhiều thông tin, muốn giữ bình tĩnh và thú vị không phải là chuyện dễ dàng đâu. Nhưng, trên trang web Guokr.com tôi có thể nhìn thấy sự kết hợp hoàn mỹ giữa thái độ bình tĩnh và thú vị, mọi người ở đây đều rất dễ thương. Chẳng hạn, sau khi Nhật Bản xảy ra trận động đất mạnh, Trung Quốc xảy ra sự kiện nhiều người mua vét muối, trước việc này, trang web Guokr.com đã giải thích, đập tan tin đồn, tôi cho rằng trang web này là một phương tiện rất có tinh thần trách nhiệm. Hiện nay, đối với tôi mà nói, trang web này giống như trang web công cụ, muốn tìm hiểu câu hỏi gì cũng có thể tra cứu trên trang mạng này."

Quyên: Phân biệt tin đồn, tìm ra chân tướng sự thật, đây là một trong những công việc của trang web Guokr.com. Năm 2011, sau khi Nhật Bản xảy ra trận động đất mạnh, trang web Guokr.com đã giải thích và đập tan nhiều tin đồn về rò rỉ hạt nhân từng một dạo lan truyền ở Trung Quốc, trong đó, tin đồn tiêu biểu nhất là, vì nhiều người tin rằng ăn muối i-ốt chống được nhiễm xạ, Trung Quốc xảy ra sự kiện đua nhau mua vét muối i-ốt trong thời gian rất ngắn. Chủ biên của trang mạng Guokr.com Từ Lai nói:

Hoa: "Trận động đất mạnh xảy ra ở Nhật Bản hầu như không gây tác động tới Trung Quốc, nhưng do địa điểm rò rỉ hạt nhân cách Trung Quốc rất gần, dẫn đến làn sóng hoang mang ở Trung Quốc. Sự kiện mua vét muối i-ốt liên quan tới hai vấn đề, một là ngành sản xuất muối, còn lại là vấn đề chất i-ốt trong muối i-ốt. Chúng tôi đã trao đổi với chuyên gia sản xuất muối và chuyên gia y học. Để cung cấp kết luận đáng tin cậy nhất, chúng tôi nhiều lần tính lại số liệu. Chiến trường của chúng tôi không ở Phư-cư-si-ma, mà là ở đằng sau, phải đối mặt với hàng nghìn hàng vạn người đang hoang mang trước thiên tai bất ngờ, chúng tôi phải giúp họ trở lại bình tĩnh qua góc độ phân tích khoa học."

Quyên: Nói đến khuôn mẫu truyền bá kiến thức khoa học, chủ biên Từ Lai nói:

Hoa: "Trang web chúng tôi muốn trở thành một phương tiện truyền thông như kênh truyền hình Discovery. Một chuyên mục chủ đề của chúng tôi là tham khảo chuyên mục "Người dẹp tin đồn" của kênh truyền hình Discovery. Tôi cũng là người hâm mộ kênh truyền hình này. Ngoài ra, tôi còn yêu thích kênh bốn BBC. Hai kênh này chiếm vị trí rất cao trong lòng người truyền bá kiến thức khoa học. Chúng tôi hy vọng một ngày nào đó chúng tôi sẽ đạt trình độ như họ."

Quyên: Hiện trạng truyền bá kiến thức khoa học ở Trung Quốc là: tài nguyên không đủ, phương tiện truyền thông quan tâm không đủ. Nói chung, phương tiện truyền thông truyền bá kiến thức khoa học yếu.

Hoa: Ở nước ngoài thì tình hình lại khác. Chẳng hạn, phim truyền hình Mỹ "Giả thuyết về vụ nổ Bigbang" là một bộ phim nhận được sự yêu thích của khán giả nhiều nước, trong phim này có một nhà vật lý làm cố vấn khoa học.

Quyên: Một ví dụ nữa, thực vật trong phim Mỹ "Avatar" là do một nhà thực vật học phụ trách. Ở nước ngoài có rất nhiều nhà khoa học sẵn sàng giúp đỡ ngành vui chơi giải trí và phương tiện truyền thông đại chúng, ở Mỹ và Anh đều có cơ quan riêng phụ trách trao đổi với phương tiện truyền thông. Chủ biên Từ Lai nói:

Hoa: "Ở Trung Quốc chưa có cơ quan như thế. Hơn nữa tài nguyên nhà khoa học của Trung Quốc cũng còn bất cập, họ không có cơ hội và kinh nghiệm làm những việc như các bạn đồng nghiệp Mỹ và Anh. Ngoài ra, phương tiện truyền thông Trung Quốc không coi trọng nhiều thông tin về khoa học. Muốn thay đổi tình hình này đòi phải nỗ lực không ngừng trong thời gian dài, chúng tôi sẵn sàng đóng góp cho công việc này."

Quyên: Để làm cho càng nhiều người quan tâm khoa học và môi trường, trang web Guokr.com định kỳ tổ chức những hoạt động thú vị, chẳng hạn, hướng dẫn trẻ em làm thí nghiệm, tổ chức buổi nói chuyện khoa học dành cho lớp trẻ.

Hoa: Năm nay, trang web Guokr.com dự định tổ chức Lễ trao giải khoa học thú vị hướng tới các nhà khoa học thế hệ trẻ Trung Quốc, giống như lễ trao giải Nô-ben "không tưởng" (Ig Nobel) hài hước thú vị của trường Đại học Harvard. Chủ biên Từ Lai nói:

Quyên: "Chúng tôi mong bắc cây cầu nối liền khoa học và công chúng. Chúng tôi tin chắc rằng, khoa học và kỹ thuật thay đổi cuộc sống. Sự thay đổi này đã xảy ra trong quá khứ, và sẽ xảy ra tiếp trong tương lai."

Hoa: Thưa các bạn, trên đây Duy Hoa và Lệ Quyên đã giới thiệu với các bạn trang web phổ biến kiến thức khoa học nổi tiếng của Trung Quốc Guokr.com.

Quyên: Những năm qua, ở Trung Quốc đã xuất hiện một số tổ chức với tôn chỉ là phổ biến kiến thức khoa học cho công chúng, để công chúng dễ hiểu hơn những kiến thức khoa học, họ còn rất chú trọng tính thú vị.

Hoa: Ở Trung Quốc, nói đến trang web Guokr.com, thì nhiều người nghĩ ngay tới "Hội con sóc khoa học", một tổ chức dân gian tập hợp nhiều nhà khoa học viết bài phổ biến kiến thức khoa học. Còn người sáng lập tổ chức "Hội con sóc khoa học" và trang web Guokr.com là cùng một người, anh Cơ Thập Tam.

Quyên: Cơ Thập Tam vốn tên là Kê Hiểu Hoa, là tiến sĩ Thần kinh sinh vật học. Tháng 4 năm 2008, Cơ Thập Tam sáng lập Hội con sóc khoa học, tập hợp nhiều người viết bài phổ biến kiến thức khoa học, đề xướng "làm cho khoa học trở nên thịnh hành".

Hoa: Sở dĩ đặt tên "Hội con sóc khoa học" là vì họ ví khoa học như quả hạch, hạt bên trong rất giàu dinh dưỡng, nhưng vỏ bên ngoài rất khó bóc, họ ví bản thân họ như con sóc, nhiệm vụ của con sóc chính là bóc ra "vỏ cứng" bên ngoài của khoa học.

Quyên: Mới đây khi mở ra trang mạng của tổ chức "Hội con sóc khoa học", những bài viết có tít hấp dẫn lập tức đập vào mắt, chẳng hạn: "Chất gây ung thư trong đồ uống cô-ca-cô-la có đáng lo ngại không?", "Nỗi đau khi hành kinh", "Sô-cô-la: đồ ăn vặt đáng tin cậy có lịch sử lâu dài" v.v.

Hoa: Là một tổ chức dân gian, Hội con sóc khoa học là tổ chức công ích, phi lợi nhuận. Tinh thần trách nhiệm phổ biến khoa học kiến thức cho công chúng khiến mọi người rất khâm phục.

Quyên: Anh Cơ Thập Tam cho biết, trang web Guokr.com hoạt động theo mô hình thương mại. Sở dĩ thành lập công ty trang web này, một nguyên nhân là vì anh Cơ Thập Tam mong xây dựng và phát triển một phương tiện truyền thông truyền bá kiến thức khoa học như kênh truyền hình Discovery; một nguyên nhân nữa là thông qua trang web Guokr.com thực hiện lợi nhuận, rồi cung cấp một phần cho Hội con sóc khoa học, để giúp tổ chức phi lợi nhuận này phát triển tốt hơn.

Hoa: Giới thiệu xong quan hệ giữa Hội con sóc khoa học và trang web Guokr.com cũng như người sáng lập Cơ Thập Tam, Duy Hoa và Lệ Quyên mời các bạn nghe bài hát "Cây ăn quả mọc từ mật ong".

Quyên: Các bạn vừa nghe là bài hát "Cây ăn quả mọc từ mật ong" do ca sĩ Tào Phương thể hiện.

Hoa: Thưa các bạn, chùa Sang Cô là am ni cô cổ nhất ở La-sa, cũng là một am ni cô duy nhất trong khu thành cũ La Sa.

Quyên: Khác với các chùa chiền Phật giáo Tây Tạng, chùa Sang Cô bình thường vắng bóng khách, hàng ngày chỉ có tín đồ địa phương đến hành hương lễ Phật hoặc mời các ni cô tụng kinh.

Hoa: Sau đây mời các bạn cùng anh Nguyễn Thanh đi tìm hiểu chùa Sang Cô.

Quyên: Xin mời anh Nguyễn Thanh.

Hoa: Cảm ơn anh Nguyễn Thanh đã giới thiệu với chúng ta chùa Sang Cô, am ni cô cổ nhất ở La Sa, Tây Tạng.

Quyên: Quý vị và các bạn thân mến, tiết mục "Tuần san Văn hóa" hôm nay đến đây là hết, Lệ Quyên cảm ơn các bạn đã quan tâm theo dõi.

Hoa: Duy Hoa xin hẹn gặp lại các bạn vào tiết mục "Tuần san Văn hóa" kỳ tới.