Chiều 25/7, giờ địa phương, tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Đô-nan Trăm và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Giăng-cơ tổ chức cuộc họp báo chung, tuyên bố đồng ý thông qua đàm phán giảm thiểu rào cản thương mại và hòa dịu cọ xát thương mại song phương, tạm ngừng áp thuế mới đối với hàng hóa của đối phương. Bỗng chốc, tiếng nói về Mỹ và Liên minh châu Âu bắt tay giảng hòa trên vấn đề kinh tế-thương mại đã tăng lên.
Nếu Mỹ và Liên minh châu Âu không mở cuộc chiến thương mại, đương nhiên là chuyện đáng hoan nghênh, vì kinh nghiệm lịch sử đã nhiều lần chứng minh: chiến tranh thương mại là lạc hậu, không hiệu quả, lỗi thời, hơn nữa không có bên thắng. Nhưng, chính quyền Đô-nan Trăm lần này liệu có thực hiện lời cam kết hay không? Mọi người vẫn nhớ, hơn 2 tháng trước, cũng tại Oa-xinh-tơn, Mỹ và Trung Quốc từng đạt được nhận thức chung không mở cuộc chiến thương mại, đình chỉ áp thuế lẫn nhau, nhưng 10 ngày sau, Nhà Trắng đã tiền hậu bất nhất, tuyên bố áp 25% thuế đối với hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ trị giá 50 tỷ đô-la Mỹ, gây xôn xao cộng đồng quốc tế.
Chính quyền Đô-nan Trăm có tiền sự thường thay đổi, khi nhìn nhận thỏa thuận đạt được giữa Mỹ với Liên minh châu Âu, người ta e rằng sẽ giữ thái độ thận trọng hơn, thiên về coi nó là cuộc "ngừng bắn" trong thời gian ngắn, chứ không phải là "đình chiến" chính thức.
Mọi người sẽ tìm thấy chứng cứ nhiều hơn từ nội dung thỏa thuận.
Thứ nhất, Mỹ và Liên minh châu Âu bày tỏ đồng thuận dốc sức thực hiện không thuế quan, loại bỏ rào cản thương mại và không trợ cấp cho các sản phẩm ngoài xe hơi, sẽ khởi động vòng đàm phán mới, giải quyết vụ việc liên quan thuế quan với thép và nhôm cũng như các thuế quan mang tính trả đũa, đồng thời tăng cường hợp tác trong lĩnh vực năng lượng.
Qua phân tích tỉ mỉ, những lời nói trên đều mang tính định hướng và thái độ, không có thời gian biểu, chi tiết và cơ chế giải quyết liên quan việc thực hiện thỏa thuận. Trong thỏa thuận, Mỹ không dứt khoát, đồng ý đình chỉ áp thuế với sản phẩm thép và nhôm nhập khẩu từ Liên minh châu Âu. Đặc biệt về thuế quan xe hơi, đây là vấn đề Liên minh châu Âu quan tâm nhất, ông Đô-nan Trăm từng nói sẽ để "ô-tô Mercedes-Benz không xuất hiện trên đại lộ số 5 ở Niu-oóc", nhưng, trong thỏa thuận không có cam kết cụ thể về giải quyết vấn đề thuế quan xe hơi.
Thứ hai, chính quyền Đô-nan Trăm đề xuất "không thuế quan" với châu Âu, đây không phải là lần đầu tiên, mà là "bình mới rượu cũ". Ngay từ thời kỳ chính quyền Ô-ba-ma, khi tiến hành đàm phán về "Hiệp định đối tác thương mại và đầu tư xuyên Đại Tây Dương", Mỹ và Liên minh châu Âu đã đề nghị xóa bỏ thuế quan với 97% hàng hóa nhập khẩu từ đối phương, nhưng do tồn tại không ít bất đồng trong các mặt mua sắm chính phủ, thâm nhập thị trường nông sản, giám sát và quản lý tài chính, v.v., hai bên không hề đạt được thành quả sau nhiều năm đàm phán. Hiện nay chỉ còn 4 tháng là đến cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ của Mỹ, vậy, chính quyền Đô-nan Trăm chỉ coi trọng phiếu bầu sẽ còn lại bao nhiêu thời gian và sự nhẫn nại để thực hiện mục tiêu không trợ cấp cho các sản phẩm công nghiệp ngoài xe hơi qua đàm phán với Liên minh châu Âu?
Thứ ba, Liên minh châu Âu gồm 28 nước thành viên, các nước có trình độ phát triển khác nhau. Nếu bất cứ nhà lãnh đạo nào của các nước Liên minh châu Âu bày tỏ phản đối, hoặc ăn nói thiếu tôn trọng đối với ông Đô-nan Trăm, thì cả tiến trình đàm phán có khả năng xuất hiện thay đổi.
Hiển nhiên, Mỹ và Liên minh châu Âu đạt được thỏa thuận tạm ngừng áp thuế chỉ là kế hoãn binh, muốn được nhiều lợi ích hơn. Hơn nữa, không thể loại trừ khả năng ông Đô-nan Trăm giở mặt vào bất cứ lúc nào.
• Hoạt động Gặp gỡ hữu nghị thanh niên Trung Quốc-Việt Nam lần thứ 18 đã diễn ra tại Hà Nội, Việt Nam 2018/08/15
• Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam tổ chức Lễ trao học bổng Chính phủ Trung Quốc năm 2018 2018/08/14
