Phát biểu của Tổng thống Mỹ Đô-nan Trăm tác động đến quan hệ Mỹ – châu Phi

Đại sứ của 54 nước châu Phi tại Liên Hợp Quốc yêu cầu Tổng thống Mỹ Đô-nan Trăm rút lại lời nói không chính đáng về vấn đề nhập cư và xin lỗi chính thức. Có phân tích chỉ rõ, phát biểu của ông Đô-nan Trăm sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực nghiêm trọng tới quan hệ giữa Mỹ và các nước châu Phi, hình ảnh và sức ảnh hưởng của Mỹ tại châu Phi sẽ một lần nữa bị tác động.

Nhiều phương tiện truyền thông dòng chính Mỹ đưa tin cho biết, mới đây, khi thảo luận vấn đề cải cách chính sách nhập cư với nghị sĩ Quốc hội Mỹ, ông Đô-nan Trăm chất vấn vì sao Mỹ phải tiếp nhận người nhập cư đến từ các "quốc gia hố phân" như Ha-i-ti và các nước châu Phi.

Quan chức Chính phủ Mỹ đã khẩn trương "dập lửa" trước lời nói khinh miệt của ông Đô-nan Trăm. Nhà Trắng rất nhanh đã ra tuyên bố nhưng không dứt khoát phủ nhận những lời nói này, mà nói rằng ông Đô-nan Trăm là "chiến đấu vì nhân dân Mỹ". Ngày 12/1, ông Đô-nan Trăm viết trên twitter, phủ nhận ông dùng lời lẽ thô tục nói về Ha-i-ti và các nước châu Phi.

Về lời nói của ông Đô-nan Trăm, ngày 12/1, tại buổi họp báo, Người phát ngôn Văn phòng Cao ủy Liên Hợp Quốc về Nhân quyền Ru-pớt côn-vi-lơ (Rupert Colville) cho biết, phát biểu mới nhất của ông Đô-nan Trăm về người nhập cư châu Phi là "khiến mọi người gây sốc" và "phân biệt chủng tộc". Ông Côn-vi-lơ nhấn mạnh, phát biểu của ông Đô-nan Trăm phản ánh chính sách của Mỹ đang hiện lên mặt xấu xí trong nhân tính, là sự khuyến khích đối với chủ nghĩa chủng tộc và tâm lý thù hằn bài ngoại, và có khả năng dẫn đến hệ quả tai hại như nhiều người mất kế sinh nhai, thậm chí mất đi sự sống.

Liên minh châu Phi đã yêu cầu ông Đô-nan Trăm rút lại lời phát biểu khinh miệt này, và xin lỗi nhân dân châu Phi cũng như người gốc châu Phi trên toàn cầu. Liên minh châu Phi đại diện cho 55 nước châu Phi cho biết, lấy làm "phẫn nộ, sốc và chán nản" trước phát biểu của ông Đô-nan Trăm. Đại sứ của 54 nước châu Phi tại Liên Hợp Quốc nhất trí thông qua một bản tuyên bố chung, lên án mạnh mẽ "lời phát biểu cực kỳ xô bồ, phân biệt chủng tộc và bài ngoại" của ông Đô-nan Trăm, yêu cầu Chính quyền Đô-nan Trăm rút lại lời nói không chính đáng và xin lỗi.

Ngày 15/1, Bộ Ngoại giao Nam Phi gửi công hàm tới Đại sứ quán Mỹ, yêu cầu giải thích lời phát biểu về các nước châu Phi của ông Đô-nan Trăm.

Bộ Ngoại giao Bốt-xoa-na triệu tập Đại sứ Mỹ tại Bốt-xoa-na, bày tỏ phản đối.

Bên cạnh đó, lãnh đạo Thượng và Hạ viện Mỹ cũng bày tỏ không đồng thuận lời nói liên quan của ông Đô-nan Trăm. Chủ tịch Hạ viện Mỹ, nghị sĩ đảng Cộng hòa Pôn Rai-ơn (Paul Ryan) cho rằng, phát biểu này của ông Đô-nan Trăm "khiến mọi người lấy làm tiếc", hơn nữa "chẳng giúp gì" cho hiện trạng. Ông kêu gọi Mỹ hoan nghênh người nhập cư.

Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Mỹ Giôn Mắc-kên (John McCain) viết trên Twitter rằng, người dân khắp nơi trên thế giới đến Mỹ và giúp Mỹ trở nên lớn mạnh.

Ngày 15/1 là "Ngày lễ Mác-tinh Lu-thơ King" (Martin Luther King), ngày nghỉ của công chúng Mỹ, hơn nữa năm nay là kỷ niệm 50 năm ngày Mác-tinh Lu-thơ King bị ám sát. Dư luận Mỹ cho rằng, trước thềm ngày lễ đặc biệt này, Tổng thống Mỹ tung ra những lời phát biểu đã làm cho quan hệ Mỹ – châu Phi bị rạn nứt khó có thể hàn gắn.

Đài NBC Mỹ đưa tin cho biết, lời phát biểu phân biệt chủng tộc của ông Đô-nan Trăm là một sự sỉ nhục rất lớn đối với châu Phi, nên bị lên án.