Cái được và mất của "chuyến triều cống" tới Mỹ của Thủ tướng Nhật A-bê

2017-02-13 13:59:58 CRIonline

Ngày 10/2, tại Nhà trắng, Tổng thống Mỹ Đô-nan Trăm đã hội đàm với Thủ tướng Nhật Bản A-bê đến thăm, hai bên cho biết sẽ tăng cường quan hệ đồng minh trong lĩnh vực an ninh và sâu sắc quan hệ kinh tế-thương mại giữa hai nước. Các nhà phân tích cho rằng, ông A-bê đưa ra nhượng bộ trong kinh tế để lấy lòng ông Đô-nan Trăm, nhưng đổi lại chỉ nhận được cam kết an ninh nhất quán của Mỹ đối với Nhật Bản. Một số vấn đề gây tranh cãi chưa thực sự được giải quyết, sau này còn có khả năng xuất hiện mâu thuẫn và cọ xát.

Đây là cuộc hội đàm đầu tiên với Thủ tướng Nhật A-bê của Tổng thống Mỹ Đô-nan Trăm sau khi lên nắm quyền. Dư luận Nhật Bản nêu rõ, ông A-bê một lần nữa bức thiết thăm Mỹ sau khi ông Đô-nan Trăm chính thức nhậm chức, mục đích cốt lõi là xua đi sự nghi ngờ của bên ngoài đối với quan hệ Nhật – Mỹ sau khi ông Đô-nan Trăm lên nắm quyền, "thể hiện" đồng minh Nhật – Mỹ vẫn chắc như đá tảng.

Vì vậy, trước khi lên đường tới Mỹ, ông A-bê đã tặng một món quà lớn cho ông Đô-nan Trăm, tuyên bố Nhật Bản sẽ đầu tư khoảng 150 tỷ đô la Mỹ, tạo thêm 700 nghìn việc làm tại Mỹ trong 10 năm tới.

Ông Đô-nan Trăm luôn cho rằng Mỹ bị thiệt thòi trong thương mại với Nhật Bản và yêu cầu thay đổi tình trạng này. Về mô hình đàm phán kinh tế-thương mại, ông chủ trương triển khai đàm phán song phương với Nhật Bản, mong dựa vào vị thế lớn mạnh của Mỹ buộc Nhật Bản đưa ra nhiều nhượng bộ hơn. Lần này ông A-bê đề xuất triển khai đối thoại kinh tế mới, trên thực tế là chấp nhận mô hình đàm phán song phương, đã thỏa hiệp với ông Đô-nan Trăm.

Về chính sách an ninh, ông Đô-nan Trăm đã đưa ra câu trả lời mà Nhật Bản mong đợi lâu nay. Trong Tuyên bố chung công bố sau khi kết thúc hội đàm, hai bên cho biết, đồng minh quân sự Mỹ-Nhật là nền tảng cho hòa bình và phồn thịnh của khu vực châu Á-Thái Bình Dương, Mỹ dốc sức bảo vệ Nhật Bản bằng toàn bộ thực lực quân sự trong đó bao gồm vũ khí thông thường và vũ khí hạt nhân, cam kết này "không dao động".

Về kết quả hội đàm, ông A-bê hầu như đã đạt được mục đích cốt lõi của chuyến thăm lần này, trên chừng mực nhất định đã loại bỏ sự nghi ngờ của bên ngoài đối với đồng minh Nhật – Mỹ có thể sẽ thay đổi, đây được tuyên truyền là "thành quả" lớn nhất trong chuyến thăm của ông A-bê lần này.

Tuy nhiên, đối với những "thành quả" này, một số cơ quan truyền thông Nhật Bản nêu rõ, mặc dù Nhật Bản và Mỹ đã đi đến nhất trí về định hướng lớn, nhưng lại không đi sâu vào các vấn đề cụ thể, bởi vậy, sau này hai bên vẫn có khả năng xảy ra mâu thuẫn và cọ xát.

Hãng tin Ky-ô-đô Nhật Bản bình luận rằng, về mặt bảo đảm an ninh, điều chỉnh vai trò của Nhật Bản và Mỹ trong đồng minh quân sự sẽ là vấn đề mà hai bên cần hiệp thương trong thời gian tới. Nếu Mỹ yêu cầu Nhật Bản gánh chịu nhiều kinh phí hơn, mở rộng vai trò của lực lượng phòng vệ rất có thể sẽ dẫn đến sự phản đối trong nước Nhật Bản.

Về cái được và mất trên thực tế, ông Đô-nan Trăm chẳng qua chỉ tái khẳng định cam kết an ninh nhất quán của Mỹ đối với Nhật Bản, trong khi Nhật Bản lại đưa ra nhượng bộ về mặt kinh tế. Về điều này, trong nước Nhật Bản cũng có tiếng nói bất bình. Chủ tịch Đảng Cộng sản Nhật Bản Xi-i Ka-dư-ô (Shii Kazuo) phê phán rằng, ông A-bê đứng trên lập trường "đồng minh Nhật – Mỹ trên hết" để theo gót ông Đô-nan Trăm, chuyến thăm Mỹ lần này của ông A-bê là "chuyến triều cống" không bình thường.

Ngoài ra, một mục đích quan trọng mà ông A-bê cực lực duy trì đồng minh Nhật – Mỹ là muốn lôi kéo Mỹ để kiểm chế Trung Quốc. Tuy nhiên, báo giới Nhật Bản chú ý đến, trước thềm chuyến thăm Mỹ của ông A-bê, ông Đô-nan Trăm gửi thư tới Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, cho biết mong phát triển quan hệ mang tính xây dựng với Trung Quốc. Có cơ quan truyền thông cho rằng, động thái này hiển nhiên là triển khai ngoại giao cân bằng giữa Trung Quốc và Nhật Bản. Còn có bình luận nêu rõ, Mỹ cần sự hợp tác của Trung Quốc trong vấn đề hạt nhân Triều Tiên, kế hoạch của ông A-bê muốn tạo dựng Trung Quốc thành kẻ địch chung của Nhật và Mỹ có lẽ sẽ không thực hiện được.

Lời lưu ký

Chuyên đề

• Mừng Xuân Mậu Tuất 2018	• Chủ tịch Tập Cận Bình tham dự Hội nghị Thượng đỉnh APEC lần thứ 25 và thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam và Lào
Xem tiếp>>