Thái Lan đã quyết định ngày 7 tháng 8 tới sẽ tổ chức cuộc trưng cầu dân ý về bản dự thảo Hiến pháp mới. Hiến pháp do quân đội Thái Lan chủ đạo sửa đổi sau cuộc đảo chính giành chính quyền vào năm 2014 sẽ quyết định cơ sở sinh thái chính trị của Thái Lan trong tương lai. Vì có nhiều tranh cãi, dự thảo Hiến pháp này đã vài lần được sửa đổi trong hai năm qua. Những người phản đối cho rằng, Hiến pháp này đã dọn đường cho quân đội tiếp tục nắm quyền lực chính trị sau bầu cử dân sự; những người ủng hộ thì cho rằng, trong tình hình xã hội tiếp tục chia rẽ, mâu thuẫn chính trị gay gắt hiện nay, để quân đội tham gia hạn chế chính trị có lợi cho giữ gìn ổn định toàn cục.
Bản dự thảo Hiến pháp dày hơn 100 trang, gần 300 chương này đã đưa ra sự điều chỉnh tế nhị quan trọng chưa từng có đối với ba mảng lớn là khung lập pháp, cơ cấu chính trị và quyền hạn tư pháp của Thái Lan.
Một là, về khung lập pháp, đã nâng số ghế Nghị sĩ tại Thượng viện từ 200 ghế trước đây lên tới 250 ghế hiện nay, việc bầu ra Thượng Nghị sĩ cũng từ phương thức kết hợp giữa cử tri bầu cử với tổ chức độc lập đề cử trước đây chuyển thành hoàn toàn do quân đội đề cử, trong đó có 6 ghế do 6 người gồm Tư lệnh tối cao Các lực lượng vũ trang, Tư lệnh của Hải, Lục, Không quân, Tư lệnh Cảnh sát quốc gia cùng Thứ trưởng Bộ Quốc phòng tự động đảm nhiệm. Hạ viện vẫn duy trì 500 ghế không thay đổi, vẫn được bầu ra qua bầu cử. Những người phản đối cho rằng, sự thay đổi này thực chất là mở kênh hợp pháp tham gia chính trị cho quân đội, khiến Thượng viện trở thành "cơ quan đại lý" của quân đội tại Quốc hội.
Hai là, về cơ cấu chính trị, việc bầu Thủ tướng có thể không do chính đảng giành thắng lợi đề cử, có thể do Thượng viện đề cử nhân sĩ phi Nghị sĩ hoặc không đảng phái; Thượng viện có quyền thúc đẩy việc luận tội Thủ tướng được bầu với bất kỳ phương thức nào. Thượng viện có thể không hạn chế số lần luận tội hoặc đề cử Thủ tướng. Những người phản đối cho rằng, sự thiết lập này trên thực tế khiến việc bầu ra Thủ tướng sẽ tách rời kết quả bầu cử Quốc hội, cho dù một đảng phái nào đó giành được thắng lợi, nhưng nhân sự Thủ tướng do họ đề cử cũng có thể bị Thượng viện bác bỏ tại Quốc hội.
Ba là, về quyền hạn tư pháp, dự thảo Hiến pháp mới đã tăng thêm quyền tài phán của Tòa án Hiến pháp, Tòa án Hiến pháp có thể trực tiếp xét xử các chính khách tình nghi tham nhũng. Những người phản đối cho rằng, sự thay đổi này xem ra dường như đã tăng cường cường độ chống tham nhũng, nhưng nếu Tòa án Hiến pháp bị một phe phái nào đó kiểm soát, thì Tòa án Hiến pháp rất có thể trở thành công cụ chính trị dùng để kiềm chế một phe phái nào đó.
Các nhà phân tích cho rằng, dự thảo Hiến pháp mới không những tiếp tục chèn ép thế lực chính trị của ông Thặc-xỉn thông qua cải cách chế độ chính trị, mà còn dọn đường cho quân đội tiến vào chính trường sau này, khiến quân đội và cơ quan tư pháp có thể áp dụng biện pháp kiềm chế một phe phái chính trị nào đó trong khung Hiến pháp. Những người phê bình cho rằng, dự thảo Hiến pháp mới thực ra là "cải tạo Thượng viện trở thành cơ quan đảo chính quân sự có thể sẵn sàng luận tội Thủ tướng do dân bầu".
Hiện nay, kết quả thăm dò dân ý của các cơ quan thăm dò dư luận Thái Lan có kết quả khác biệt khá lớn, dự thảo Hiến pháp liệu có thể được thông qua hay không còn chưa rõ ràng. Phân tích cho rằng, nguyên nhân nảy sinh sự khác biệt to lớn này có thể liên quan đến phương thức thăm dò dân ý, bởi vì vừa qua đã có hơn 80 người đã bị bắt vì đã có những lời nói không phù hợp phản đối dự thảo.
• Hoạt động Gặp gỡ hữu nghị thanh niên Trung Quốc-Việt Nam lần thứ 18 đã diễn ra tại Hà Nội, Việt Nam 2018/08/15
• Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam tổ chức Lễ trao học bổng Chính phủ Trung Quốc năm 2018 2018/08/14
