Mới đây, trả lời phỏng vấn của phóng viên, cựu Cố vấn pháp lý Bộ Ngoại giao Mỹ Xô-phơ nói, "Bất kể vụ trọng tài Nam Hải được thiết kế hoàn hảo như thế nào, mục tiêu dự định của nó đều sẽ không thực hiện được". Phi-li-pin từ bỏ nỗ lực ngoại giao, đơn phương đưa tranh chấp Nam Hải lên trọng tài quốc tế, cách làm tự cho là thông minh này không những không có lợi cho việc giải quyết tranh chấp, mà còn gây phương hại tới lợi ích của các bên liên quan, hơn nữa còn phương hại uy tín của luật pháp quốc tế, chỉ có hại chứ không có lợi.
Ông Xô-phơ, 78 tuổi, từng giảng dạy tại Học viện Luật Đại học Cô-lôm-bi-a, Mỹ, là Cố vấn pháp lý của Bộ Ngoại giao Mỹ từ năm 1985 đến năm 1990, hiện là Nghiên cứu viên cấp cao Viện Nghiên cứu Hô-vơ Đại học Xtan-phớt, Mỹ.
Ông cho biết, theo luật pháp quốc tế hiện hành, một số tranh chấp quốc tế quả thật có thể đưa lên trọng tài cưỡng chế, nhưng một số là không thể, "luật pháp quốc tế cũng có đường biên, đột phá đường biên này là sự xâm phạm và lạm dụng luật pháp quốc tế". Theo Điều 298 của "Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển", tòa trọng tài không có quyền dàn xếp hoặc trọng tài các tranh chấp về chủ quyền lãnh thổ và phân định biên giới biển, đặc biệt là sau khi một bên tranh chấp từ chối chấp nhận trình tự áp đặt như vậy qua hình thức ra tuyên bố bằng văn bản.
Ông Xô-phơ chỉ rõ, "Vụ trọng tài Nam Hải liên quan đến tranh chấp chủ quyền, vụ việc này ngay từ đầu đã không nên lập hồ sơ vụ án, càng không nên xem xét và đưa ra phán quyết vội vàng". Trong tình hình tranh chấp về các đảo và bãi đá giữa Trung Quốc và Phi-li-pin chưa được giải quyết, các nội dung trọng tài mà Phi-li-pin nêu ra không nằm trong phạm vi áp dụng trình tự giải quyết tranh chấp cưỡng chế theo quy định của "Công ước", huống hồ Chính phủ Trung Quốc đã đệ trình tuyên bố theo Điều 298 của "Công ước" vào năm 2006, gạt bỏ các tranh chấp liên quan phân định biên giới biển, v.v. ra khỏi trình tự giải quyết tranh chấp cưỡng chế, trong đó bao gồm trọng tài. "Tòa trọng tài phớt lờ yêu cầu hợp pháp của Trung Quốc, chấp thuận một cách phiến diện yêu cầu trọng tài cưỡng chế của Phi-li-pin, như vậy không phải là tuân thủ luật pháp quốc tế, mà là chà đạp luật pháp quốc tế".
Ông Xô-phơ nêu rõ, "Theo 'Công ước', Trung Quốc không có nghĩa vụ chấp nhận thụ động kết quả vụ trọng tài Nam Hải, lập trường không chấp nhận, không tham gia và không công nhận của Trung Quốc hiện nay có cơ sở pháp lý vững chắc". "Thực tế cũng chứng minh, từ khi Phi-li-pin đưa tranh chấp Nam Hải lên tòa trọng tài quốc tế, Nam Hải trở nên không yên bình nữa, Trung Quốc đã áp dụng một loạt biện pháp đáp trả". Một số người không rõ sự thật trên thế giới cho rằng Trung Quốc "lấn lướt", nhưng thực ra Trung Quốc chỉ đưa ra phản ứng vốn có. "Việc Phi-li-pin mong làm thay đổi lập trường của Trung Quốc thông qua trọng tài cưỡng chế là một tính toán sai lầm, rốt cuộc chỉ vác đá ghè chân mình mà thôi, đồng thời cũng ghè chân của rất nhiều người khác. Tình hình Nam Hải xuất hiện căng thẳng là tai họa tiềm ẩn to lớn cho an ninh khu vực nói riêng và thế giới nói chung".
Ông Xô-phơ mong Mỹ có thể phát huy vai trò mang tính xây dựng, hối thúc đồng minh Phi-li-pin trở lại bàn đàm phán, giải quyết tranh chấp trên Nam Hải qua con đường ngoại giao. "Mỹ trước đây chưa từng, sau này cũng sẽ không đưa tranh chấp tương tự như Phi-li-pin lên trọng tài quốc tế, nhưng gần đây lại nhiều lần yêu cầu Trung Quốc tuân thủ phán quyết của tòa trọng tài, ủng hộ cái gọi là 'pháp quyền'. Mỹ thà hối thúc Phi-li-pin từ bỏ theo đuổi 'thắng lợi giả dối', ngồi vào bàn đàm phán với Trung Quốc còn hơn ủng hộ vụ trọng tài rõ ràng không có thiện chí này. Chỉ có Trung Quốc và Phi-li-pin đàm phán trực tiếp mới có thể thực sự giải quyết tranh chấp trên Nam Hải, sự can thiệp của bất cứ thế lực nào đều chỉ làm cho vấn đề trở nên phức tạp hơn".
• Hoạt động Gặp gỡ hữu nghị thanh niên Trung Quốc-Việt Nam lần thứ 18 đã diễn ra tại Hà Nội, Việt Nam 2018/08/15
• Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam tổ chức Lễ trao học bổng Chính phủ Trung Quốc năm 2018 2018/08/14
