Cân bằng bảo vệ sinh thái từ việc kiểm soát lợn rừng

Theo số liệu của Cục Lâm nghiệp và Thảo nguyên quốc gia Trung Quốc, số lượng lợn rừng ở Trung Quốc lên tới 2 triệu con, phân bố ở 28 tỉnh thành, trong đó có 26 tỉnh ghi nhận các vụ việc lợn rừng gây hại. Chúng không chỉ gây thiệt hại cho mùa màng mà còn xuất hiện các sự cố lợn rừng tấn công gia cầm, thậm chí gây thương tích cho người trên đường phố. Để giải quyết vấn đề này, nhiều địa phương ở Trung Quốc đang cố gắng tìm ra giải pháp kiểm soát tác hại của lợn rừng trong khi vẫn duy trì được cân bằng sinh thái và duy trì sự tồn tại của quần thể loài này.

Tại Hàng Châu, Chiết Giang, một con lợn rừng chạy tán loạn trên đường phố, va chạm và cắn người qua đường, thậm chí phá vỡ cửa kính và xông vào một cửa hàng; ở Nam Kinh, Giang Tô, lợn rừng đã xâm nhập vào tuyến đường sắt cao tốc, va chạm với tàu cao tốc, gây sự cố thiết bị và trong quá trình xuống tàu xử lý sự cố, một kỹ thuật viên đã không may va chạm với tàu tuyến bên cạnh và tử vong; tại Môn Đầu Câu, Bắc Kinh, lợn rừng đã xông vào nhà dân… Ở các nơi khác, lợn rừng xâm nhập vào ruộng, phá hoại mùa màng, gây tai nạn giao thông trên đường và nhiều trường hợp lợn rừng gây thương tích, thậm chí gây tử vong cho người.

Làm thế nào để giải quyết vấn đề lợn rừng gây hại, đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản của người dân mà không ảnh hưởng đến sự tồn tại của loài này? Một số cư dân mạng gợi ý cho phép săn bắt lợn rừng để đưa thịt lợn rừng lên bàn ăn, qua đó giảm số lượng lợn rừng. Tuy nhiên, ông Thời Khôn, Trưởng nhóm chuyên gia điều tiết quần thể lợn rừng của Cục Lâm nghiệp và Thảo nguyên Quốc gia cho rằng, việc mở rộng săn bắt lợn rừng là không khả thi vì Trung Quốc chưa từng có tiền lệ cho phép săn bắt lợn rừng và hoạt động săn bắt không quy chuẩn có thể gây tổn hại đến hệ sinh thái và chuỗi thức ăn. Ngoài ra, Trung Quốc cũng có quy định cấm tiêu thụ động vật hoang dã sống trên cạn.

Ông Kim Côn, Giám đốc Sở Nghiên cứu Bảo tồn Thiên nhiên thuộc Viện Khoa học Lâm nghiệp Trung Quốc nhận định, chìa khóa để giải quyết vấn đề lợn rừng gây hại là làm thế nào để đạt được sự cân bằng. Ở những khu vực lợn rừng gây hại nghiêm trọng, cần áp dụng các biện pháp điều tiết kịp thời và thích hợp để đảm bảo an toàn tài sản và cuộc sống bình thường của người dân, đồng thời bảo vệ lợn rừng như một khâu của chuỗi thức ăn trong hệ sinh thái nhằm duy trì cân bằng sinh thái.

Ở những khu vực có lợn rừng hoạt động thường xuyên, chính quyền và người dân đã lắp đặt thiết bị xua đuổi, xây dựng hàng rào và các công ty bảo hiểm cũng triển khai bảo hiểm cho các thiệt hại do động vật hoang dã gây ra. Tuy nhiên, hiệu quả của hàng rào còn hạn chế do thường bị phá hủy và bảo hiểm cũng chỉ bù đắp được một phần thiệt hại.

Phòng ngừa tác hại của lợn rừng thông qua việc điều tiết quần thể và giảm mật độ là biện pháp trực tiếp hơn. Từ tháng 6/2023, lợn rừng đã được loại khỏi “Danh mục động vật hoang dã sống trên cạn có giá trị sinh thái, khoa học và xã hội quan trọng,” giúp đơn giản hóa thủ tục săn bắt. Tuy nhiên, để bảo vệ an toàn cho con người và các loài động vật hoang dã khác cũng như duy trì quần thể lợn rừng không bị tổn hại nghiêm trọng, các cơ quan chức năng đã ban hành tiêu chuẩn nghiêm ngặt về hoạt động săn bắt, chỉ cho phép săn những con lợn rừng nặng trên 40kg trong phạm vi giới hạn ở một vài lâm trường mà không được đi sâu vào khu vực phân bố tự nhiên của lợn rừng.

Ngoài việc điều tiết quần thể lợn rừng, trong chuỗi thức ăn, lợn rừng là nguồn thức ăn quan trọng của các loài động vật ăn thịt lớn như hổ, báo. Khi số lượng hổ và báo dần phục hồi, chúng sẽ trở thành một khâu trong hệ sinh thái, giúp kiểm soát số lượng lợn rừng và duy trì sự cân bằng của hệ sinh thái.