Sầu riêng Việt Nam và Thái Lan tỏa hương tại Trung Quốc

“Đây là sầu riêng Monthong Thái Lan, thịt của quả đầy đặn, cơm vàng dẻo thơm ngọt, mời mọi người hãy đến thưởng thức”. Trong mùa tỏa hương sầu riêng ở Thái Lan vào tháng 6 năm nay, trong một vườn trái cây ở tỉnh Chanthaburi, anh Kesai năm nay 32 tuổi là chủ vườn cây đang cùng người dẫn của phòng phát trực tiếp món ngon trên nền tảng Tianmao, giới thiệu quảng cáo trái sầu riêng Thái Lan và tương tác với cư dân mạng Trung Quốc.

Năm 2023, Hội nghị Nhà lãnh đạo Trung Quốc – ASEAN lần thứ 26 ra “Tuyên bố chung Trung Quốc – ASEAN về Sâu sắc hợp tác nông nghiệp”. Nhằm thực hiện sáng kiến này, Trung tâm Hợp tác kinh tế đối ngoại Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc đã khởi động thực hiện chương trình phát triển nhất thể hóa nông trường thông minh, vườn cây thông minh sầu riêng Thái Lan là dự án thí điểm đầu tiên.

Vườn cây sầu riêng của anh Kesai có hơn 400 cây. Năm ngoái, vườn cây nhà anh may mắn được chọn thí điểm vườn trái cây thông minh. Tại đó, các chuyên gia Trung Quốc đã lắp đặt các thiết bị Internet vạn vật như giám sát khí tượng, mực nước, độ ẩm của đất, v.v., cung cấp hỗ trợ dữ liệu cho trồng trọt khoa học hóa, nâng cao chất lượng của quả sầu riêng.

Kesai cho biết: “Những thiết bị này có thể cung cấp dịch vụ khí tượng chính xác, chúng tôi dựa vào đó quyết định thời gian phun thuốc và chăm sóc, còn có thể giám sát hàm lượng nước trong đất liệu có thích hợp cho sầu riêng sinh trưởng hay không”.

Nhằm giúp sầu riêng Thái Lan mở rộng thị trường tại Trung Quốc một cách tốt hơn, Trung Quốc còn phối hợp với Tập đoàn Đào Thiên, xây dựng phòng phát trực tiếp, tổ chức hoạt động bán hàng phát trực tiếp trên mạng. Kesai cho biết: “Bán hàng phát trực tiếp trong vườn, hiện trường trưng bày sầu riêng, có thể khiến khách hàng yên tâm hơn về chất lượng của sầu riêng, cũng giảm bớt khâu trung gian, tiết kiệm giá thành, có thể bán cho người tiêu dùng Trung Quốc một cách nhanh chóng hơn”.

Chủ tịch Hiệp hội Thương mại nông nghiệp phát triển bền vững Thái Lan cho biết, hiệp hội này có hơn 400 đơn vị thành viên sản xuất trái cây, thông qua hợp tác lần này với ban ngành nông nghiệp Trung Quốc, có thể nâng cao trình độ ứng dụng công nghệ nông nghiệp số vườn cây, thực hiện giám sát theo dõi toàn quá trình từ khâu trồng cây trong vườn, đến sản xuất, đóng gói, vận chuyển, v.v., nắm bắt và kiểm soát chất lượng quả sầu riêng từ đầu nguồn.

Thái Lan hàng năm xuất khẩu lượng lớn sầu riêng sang Trung Quốc. Việc khai thông tuyến đường sắt Trung – Lào đã rút ngắn đáng kể thời gian vận chuyển sầu riêng Thái Lan từ cơ sở sản xuất đến thị trường Trung Quốc, dự báo xuất khẩu sầu riêng của Thái Lan sang Trung Quốc trong năm nay sẽ vượt 1 triệu tấn, trị giá lên đến 4,5 tỷ USD, tăng 12% so với cùng kỳ.

So với Thái Lan, sầu riêng Việt Nam tiến vào thị trường Trung Quốc khá muộn, nhưng giữ đà tăng mạnh mẽ. Tháng 7/2022, sầu riêng Việt Nam chính thức được phép tiếp cận thị trường Trung Quốc, tháng 9/2023 khởi động lô sầu riêng đầu tiên xuất khẩu sang Trung Quốc. Năm 2023, lượng xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam khoảng 500 nghìn tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 2,3 tỷ USD, trong đó xuất khẩu sang Trung Quốc chiếm 90%. Dự báo tổng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam sang Trung Quốc có thể lên đến 3,5 tỷ USD, tăng 55% so với cùng kỳ. Nông dân Việt Nam còn đang không ngừng trồng nhiều vườn sầu riêng mới, nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường Trung Quốc.

Mặc dù đứng trước sự cạnh tranh đến từ các nơi, nhưng Hiệp hội Rau quả Việt Nam hết sức lạc quan về triển vọng xuất khẩu sầu riêng sang thị trường Trung Quốc. Chuyên gia cho biết, biên giới trên bộ giữa Việt Nam và Trung Quốc giúp Việt Nam sử dụng xe tải hoặc tàu hỏa vận chuyển sầu riêng, đã giảm được giá thành vận chuyển so với các nước xuất khẩu khác.  

Ngày 18/9, trong thời gian chuyến thăm cấp nhà nước Trung Quốc của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Việt Nam Tô Lâm, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam và Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã ký 3 Nghị định thư quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi cho sầu riêng đông lạnh, trái dừa tươi và cá sấu Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc. Dự báo năm nay, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng đông lạnh của Việt Nam đạt từ 400-500 triệu USD.