Bình luận: Việc trao đổi giữa Trung - Mỹ trước hết phải trả lời vấn đề về kiểm soát chung

Theo tin Đài chúng tôi: Ngày 29/8, tại Bắc Kinh, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tiếp Cố vấn An ninh Quốc gia của Tổng thống Mỹ Sullivan. Chủ tịch Tập Cận Bình nhấn mạnh, ưu tiên hàng đầu của việc trao đổi giữa hai nước lớn Trung - Mỹ là thiết lập nhận thức chiến lược đúng đắn, trước hết là trả lời vấn đề kiểm soát chung về việc Trung Quốc và Mỹ là đối thủ hay đối tác; hy vọng Mỹ đi cùng một hướng với Trung Quốc để cùng tìm ra con đường đúng đắn cư xử quan hệ giữa hai nước với nền văn minh khác nhau, chế độ khác nhau và con đường khác nhau có thể chung sống hòa bình và cùng phát triển trên trái đất. Ông Sullivan nhắc lại cam kết “Bốn không và Một không muốn” của Mỹ, hy vọng tiếp tục duy trì trao đổi chiến lược với Trung Quốc và tìm ra cách để Mỹ và Trung Quốc chung sống hòa bình, tiếp tục phát triển quan hệ Mỹ - Trung.

Chuyến thăm Trung Quốc lần này của ông Sullivan là để tổ chức vòng mới trao đổi chiến lược Trung - Mỹ với Trung Quốc. Đây là một bước quan trọng nữa để hai bên thực hiện nhận thức chung ở San Francisco mà nguyên thủ hai nước đã đạt được.

Những năm qua, dù là cuộc điện đàm giữa nguyên thủ Trung - Mỹ hay cuộc gặp mặt trực tiếp giữa hai bên, Trung Quốc luôn phát đi tín hiệu quan trọng: trái đất có thể chứa đựng Trung Quốc và Mỹ; những thành công của mỗi nước Trung Quốc và Mỹ là cơ hội cho nhau; Trung Quốc hy vọng phát triển tốt quan hệ Trung – Mỹ.

Trong vòng trao đổi chiến lược Trung - Mỹ lần này, Trung Quốc một lần nữa giải thích hàng loạt lập trường và chủ trương về cách Trung - Mỹ làm thế nào cư xử đúng đắn, đề xuất “Việc duy trì quan hệ Trung - Mỹ đi đúng hướng, mấu chốt là nguyên thủ hai nước dẫn dắt định hướng.” “Trung - Mỹ tránh xung đột và đối đầu, mấu chốt là tuân thủ ba thông cáo chung Trung - Mỹ.” “Tương tác suôn sẻ giữa Trung – Mỹ, mấu chốt là đối xử bình đẳng với nhau.” “Quan hệ Trung – Mỹ đi vững đi xa, mấu chốt là là nền tảng lòng dân vững chắc.” “Trung - Mỹ đạt được sự chung sống hòa bình, mấu chốt là thiết lập sự hiểu biết đúng đắn.” Năm “mấu chốt” này thể hiện ý thức đại cục và tư duy lý tính của Trung Quốc trong việc phát triển quan hệ Trung - Mỹ.

Thế giới bên ngoài nhận thấy, ông Sullivan nhắc lại đề xuất “Bốn không và Một không muốn” của Mỹ lần này, đồng ý nên đối xử bình đẳng với nhau, Mỹ và Trung Quốc sẽ chung sống hòa bình lâu dài trên hành tinh này. Những tuyên bố này mang tính tích cực. Nhưng mấu chốt là Mỹ phải thực hiện những cam kết này và tránh khỏi “tật xấu” nói một đằng làm một nẻo.

Những lo ngại như vậy có cơ sở trên thực tế: kể từ cuộc gặp giữa nguyên thủ hai nước ở San Francisco, Mỹ một mặt tìm cách tăng cường trao đổi với Trung Quốc, mặt khác vẫn cố gắng chèn ép và kiềm chế Trung Quốc, thậm chí còn trắng trợn táo bạo. Lấy những sự kiện gần đây làm ví dụ, từ việc mời các quan chức của nhà đương cục Đài Loan quá cảnh Mỹ, đến thực hiện các biện pháp như áp thuế bổ sung, kiểm soát xuất khẩu và xem xét đầu tư đối với Trung Quốc; từ“thiên vị” trong tranh chấp Nam Hải giữa Trung Quốc và Philippines, đến đổ lỗi cho Trung Quốc về “leo thang xung đột giữa Nga và Ukraine”, sử dụng quyền tài phán trị ngoại để trừng phạt các doanh nghiệp và cá nhân Trung Quốc...Một loạt hành vi của Mỹ đã vi phạm nghiêm trọng quyền và lợi ích chính đáng, thậm chí cả lợi ích cốt lõi của Trung Quốc. Nếu Mỹ không thay đổi chiến lược kiềm chế và chèn ép Trung Quốc, quan hệ Trung - Mỹ sẽ không thực sự tốt hơn.