Tái chế pin xe điện của Trung Quốc, mỏ quặng hay núi lửa?

Lượng sản xuất và bán xe ô tô điện của Trung Quốc đã đứng đầu thế giới trong 9 năm liên tiếp. Theo thống kê, năm 2023, ô tô điện ở Trung Quốc lên tới 20,41 triệu chiếc. Làm thế nào để giải quyết lượng pin xe điện khổng lồ đã qua sử dụng?

 “Lại chai pin rồi” Lương Vĩnh-Người phụ trách đội xe của một nền tảng dịch vụ đi lại ở Vũ Hán, Hồ Bắc, miền trung Trung Quốc, thỉnh thoảng nghe thấy các tài xế phàn nàn như vậy.

Những xe ô tô điện này mới sử dụng được 5 hoặc 6 năm, nhưng xe làm dịch vụ thông qua app ứng dụng đặt xe trên mạng, hoạt động với cường độ cao nên dung lượng pin bị chai rất nhanh. Sau khi biết được tình hình đội xe của Lương Vĩnh, nhân viên dịch vụ sau bán hàng của hãng ô tô đã liên hệ với đơn vị tái chế ắc pin xe điện của Công ty TNHH GEM. Ngày hôm sau, nhân viên công ty tái chế pin  đã đến tận nhà, dùng màng cách nhiệt bọc lại từng lớp pin xe điện đã tháo ra, đánh dấu và chất lên xe tải để vận chuyển đến khuôn viên của GEM tại Vũ Hán.

GEM là một công ty ở Trung Quốc chuyên tái chế và xử lý pin xe điện quy mô lớn. Công ty đã thiết lập mối quan hệ hợp tác tái chế định hướng với hơn 750 nhà sản xuất xe, nhà máy sản xuất pin và các doanh nghiệp khác trong và ngoài nước. Tại đây, pin đã qua sử dụng hay pin thu hồi sẽ được  xử lý thành nguyên liệu thô trước khi đưa trở lại nhà máy sản xuất pin; hoặc là chúng được tái chế, tháo rời và lắp ráp lại và có thể sử dụng trong xe điện tốc độ thấp, trạm viễn thông di động, tủ lưu trữ năng lượng và đèn đường năng lượng mặt trời.

Theo dữ liệu từ các tổ chức, thị trường tái chế pin xe điện của Trung Quốc dự kiến sẽ đạt 140,6 tỷ nhân dân tệ vào năm 2030. Hiện tại, chỉ còn 156 công ty trong danh sách trắng do Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc công bố đáp ứng các điều kiện tiêu chuẩn ngành về sử dụng toàn diện pin xe điện đã qua sử dụng. Tuy nhiên, theo thống kê, tính đến tháng 4/2024, tổng số doanh nghiệp tái chế pin xe điện đã qua sử dụng lên tới 120.000. Các vấn đề như sự mở rộng tràn lan của các “xưởng nhỏ” không đủ tiêu chuẩn và khó khăn trong việc truy tìm nguồn gốc của pin ngày càng trở nên nổi bật.

Trong khi đó, Trung Quốc đã ý thức được điều này hiện là một vấn đề cấp bách cần được giải quyết, Chính phủ cũng đang khẩn cấp ban hành các pháp luật và quy định về việc tăng cường giám sát và tiêu chuẩn hóa ngành tái chế pin lithium thải, nâng ngưỡng tiêu chuẩn hành nghề và tăng cường quản lý truy xuất nguồn gốc. Để ngành công nghiệp pin xe điện của Trung Quốc hướng tới sự phát triển nhanh chóng và lành mạnh, cốt lõi là cần thiết kế  tầng nóc, có sự giám sát của chính phủ và các tổ chức ngành nghề để làm rõ các quy phạm tiêu chuẩn, đồng thời phải không ngừng tăng cường trách nhiệm của các chủ thể doanh nghiệp.

Là một trong những nhà sản xuất pin xe điện lớn nhất Trung Quốc và thế giới, CATL cũng là nhà tái chế pin xe điện lớn nhất thế giới. Tại Diễn đàn kinh tế thế giới Davos 2024 tổ chức tại Đại Liên, Trung Quốc vào tháng 6 năm nay, Tăng Dục Quần, chủ tịch CATL tiết lộ, năm ngoái, công ty đã tái chế 100.000 cục pin đã qua sử dụng ở Trung Quốc và tái sử dụng thành công 13.000 tấn lithium cacbonat. Dự kiến đến năm 2035, CATL có thể đáp ứng phần lớn nhu cầu thị trường bằng cách tái chế vật liệu từ pin đã ngừng hoạt động.