Bình luận: Nhật Bản nhiều lần mất uy tín khó có thể giành được lòng tin quốc tế

Mới đây, Công ty Điện lực Tokyo Nhật Bản cho biết, lượng chất thải phóng xạ phun lên nhân viên Nhà máy điện hạt nhân Fukushima khác xa con số 100 ml được công bố ban đầu, mà cao hơn hàng chục lần, lên tới hàng lít. Vụ việc này nhanh chóng thu hút sự chú ý rộng rãi của cộng đồng quốc tế, Công ty Điện lực Tokyo lâu nay tồn tại vấn đề về quản lý nội bộ hỗn loạn, che giấu và lừa dối dư luận, thật khó để mọi người tin rằng công ty này có thể đảm bảo an toàn và độ tin cậy trong quản lý xả nước thải nhiễm xạ kéo dài trong 30 năm trở lên. Nhật Bản đã tồn tại nhiều vấn đề chồng chất trên con đường mất uy tín, lại khăng khăng cố chấp trên vấn đề xử lý nước thải nhiễm xạ, trở thành kẻ gây ô nhiễm đại dương toàn cầu và kẻ phá hoại môi trường sinh thái toàn cầu.

Kể từ khi Chính phủ Nhật Bản công bố kế hoạch xả nước thải nhiễm xạ ra biển cách đây 2 năm,Chính phủ và các bộ máy truyền thông Nhật Bản không ngừng thổi phồng lời nói dối“nước nhiễm phóng xạ hạt nhân là an toàn” cả trong cộng đồng quốc tế và trong nước. Chính phủ Nhật Bản và Công ty Điện lực Tokyo đã hứa với người dân Fukushima và cộng đồng quốc tế rằng họ sẽ không tùy tiện xả nước thải nhiễm xạ ra biển trước khi có được sự hiểu biết từ các bên liên quan.

Trên thực tế, đây không phải là lần đầu tiên Công ty Điện lực Tokyo che giấu thông tin với dư luận. Ngay từ năm 1987 đến năm 1995, Công ty Điện lực Tokyo đã giả mạo 29 hồ sơ kiểm tra an toàn để che giấu vết nứt của các bộ phận máy. Khoảng 100 nhân viên của công ty đã tham gia vào vụ việc giả mạo này. Năm 2002, khi vụ việc này bị vạch trần, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Tổng Giám đốc Công ty Điện lực Tokyo cùng hai chuyên gia tư vấn và Phó Chủ tịch từ chức; vào tháng 1/2007, Công ty Điện lực Tokyo thừa nhận trong một báo cáo điều tra rằng kể từ năm 1977, công ty đã tiến hành tổng cộng 199 cuộc kiểm tra thường xuyên ba nhà máy điện hạt nhân, trong đó có Nhà máy điện hạt nhân Fukushima; sau vụ tai nạn nhà máy điện hạt nhân năm 2011, Chủ tịch Công ty Điện lực Tokyo Naoki Hirose thừa nhận rằng cựu chủ tịch công ty đã che giấu “sự cố tan chảy cốt lõi” của Nhà máy điện hạt nhân Fukushima.

Chính vì sự lừa dối lặp đi lặp lại mà không bị trừng phạt thích đáng, Công ty Điện lực Tokyo đã biến Nhà máy điện hạt nhân Fukushima thành rủi ro toàn cầu. Vào tháng 7/2021, có thông tin cho rằng khi Công ty Điện lực Tokyo tiến hành điều tra khu vực chứa chất thải hạt nhân tại Nhà máy điện hạt nhân Fukushima, phát hiện nắp của hai trong số các thùng chứa bị lỏng và xuất hiện các khoảng trống, nồng độ chất phóng xạ trong nước bên trong chúng rất cao, khu vực xung quanh cũng bị ô nhiễm. Đây là lần thứ ba kể từ tháng 3 cùng năm, thùng chứa chất thải hạt nhân tại Nhà máy điện hạt nhân Fukushima bị rò rỉ.

Tuy nhiên, Chính phủ Nhật Bản không những không giám sát chặt chẽ Công ty Điện lực Tokyo, mà còn thông đồng với công ty này, tạo ra nhiều lý do để xả nước thải nhiễm xạ ra biển, gây thiệt hại cho các nước láng giềng và toàn nhân loại. Sự bảo vệ của Chính phủ Nhật Bản và “kỷ lục” bị vạch trần nhiều bê bối che giấu, lừa đảo đã khiến Công ty Điện lực Tokyo trở thành cái tên nổi tiếng cho những “công ty không đáng tin cậy”, Chính phủ Nhật Bản cũng khó có thể giành được lòng tin của cộng đồng quốc tế.

Ngay trong ngày hôm sau vụ tai nạn rò rỉ chất thải phóng xạ, Công ty Điện lực Tokyo cũng thông báo sẽ bắt đầu đợt thứ ba xả nước nhiễm xạ ra biển trong thời gian sắp tới. Đúng như Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã nói, làm sao một công ty có tật xấu như vậy có thể đảm bảo an toàn và độ tin cậy trong quản lý xả nước thải nhiễm xạ kéo dài trong 30 năm trở lên? Kế hoạch xả nước thải nhiễm xạ ra biển “an toàn và minh bạch” của Nhật Bản làm sao có thể khiến mọi người yên tâm?