Nhật Bản viện trợ châu Phi mang theo “hàng lậu” có bao nhiêu phần là thật lòng

Hội nghị Phát triển châu Phi lần thứ 8 do Nhật Bản chủ đạo, ngày 27-28/8 diễn ra tại Tuy-ni-di. Trong bài phát biểu qua đường truyền video, Thủ tướng Nhật Bản Phư-mi-ô Ki-si-đa nói rằng sẽ đầu tư 30 tỷ USD tại châu Phi, đào tạo 300 nghìn người cho châu Phi trong 3 năm tới, tuyên bố rằng Nhật Bản sẽ cùng châu Phi tay trong tay phát triển. Ông Phư-mi-ô Ki-si-đa còn đặc biệt nhấn mạnh “cách làm của Nhật Bản khác với Trung Quốc”.

Kể từ năm 2013, Trung Quốc đề xuất sáng kiến "Một vành đai, một con đường", một số chính khách Nhật Bản canh cánh trong lòng, từ Đông Nam Á đến châu Phi, lấy cái gọi là đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng để đối trọng với sáng kiến "Một vành đai, một con đường" đã là biện pháp quan trọng của Chính phủ Nhật Bản để cạnh tranh với Trung Quốc trong những năm qua. Tuy nhiên, vấn đề là Nhật Bản liệu có thực hiện được mục tiêu này không?

Trong quá trình phát triển, châu Phi hiện đối mặt với những chế ước chủ yếu như quy mô thị trường không lớn, nông sản và khoáng sản cần bán ra nước ngoài. Theo con số thống kê của Bộ Ngoại giao Nhật Bản, năm 2018, xuất nhập khẩu giữa Nhật Bản và châu Phi chưa đến 20 tỷ USD. Sau năm 2018, quan hệ kinh tế Nhật Bản – châu Phi xa cách hơn nữa, xuất nhập khẩu càng không thể giữ ở mức trên dưới 20 tỷ USD.

Điều càng khiến các nước châu Phi nghi ngờ nữa, Nhật Bản viện trợ châu Phi rốt cuộc là vì lợi ích của châu Phi hay lợi ích riêng? Đúng như nhiều nhà phân tích nêu rõ, những năm qua, Nhật Bản nói rằng tăng cường viện trợ châu Phi, ngoài gia tăng sự hiện diện tại châu Phi, đối đầu với Trung Quốc ra, còn mong bỏ tiền mua “quy chế nước thường trực Hội đồng Bảo an”.

Châu Phi là thị trường lớn trong hợp tác quốc tế. Ông Phư-mi-ô Ki-si-đa nói rằng Nhật Bản sẽ cùng châu Phi tay trong tay phát triển, như vậy cần đối xử thật lòng với nhân dân châu Phi như Trung Quốc, để người dân châu Phi cảm nhận được sự bình đẳng, tôn trọng và cùng có lợi cùng thắng.