#Bình luận: Giải mã vì sao “can thiệp nhân đạo” kiểu Mỹ lại trở thành “thảm hoạ nhân đạo”

Một năm trước, Mỹ rút quân khỏi Áp-ga-ni-xtan, khi đó Chính phủ Mỹ cam kết, sẽ ủng hộ nhân dân Áp-ga-ni-xtan thông qua các biện pháp ngoại giao, sức ảnh hưởng quốc tế và viện trợ nhân đạo. Song thực tế là trong một năm qua, nhân dân Áp-ga-ni-xtan không nhận được viện trợ nhân đạo gì của Mỹ, mà thay vào đó nhận được tin buồn về việc Mỹ đóng băng và phân chia 7 tỷ USD “tiền cứu mạng” của Áp-ga-ni-xtan. Các hành động quân sự và can thiệp của Mỹ trong 20 năm qua tại Áp-ga-ni-xtan khiến gần 1/3 dân số nước này trở thành người tị nạn, gần 23 triệu người đối mặt với đòi nghèo cùng cực, gây ra khủng hoảng nhân đạo cực kỳ nghiêm trọng. Cho đến nay, khủng hoảng nhân đạo Áp-ga-ni-xtan do Mỹ gây ra vẫn đang lan tràn, 18,9 triệu người Áp-ga-ni-xtan đang đối mặt với tình trạng thiếu lương thực, trong đó có 1,1 triệu trẻ em.

Nhìn lại lịch sử không khó phát hiện, Áp-ga-ni-tan chỉ là phần nổi của tảng băng chìm của cuộc khủng hoảng nhân đạo do Mỹ gây nên. Mỹ thi hành chính sách chủ nghĩa can thiệp trong thời gian dài, động một tí can thiệp vào xung đột khu vực khi núp dưới chiêu bài “can thiệp nhân đạo”,  mang đến thảm hoạ nhân đạo nghiêm trọng cho các nước. Việt Nam có cảm nhận sâu sắc về điều này. Mỹ từng thả 800 tấn bom, vượt cả lượng bom các nước ném trong Chiến tranh thế giới lần thứ 2 và phun 75 triệu lít chất độc da cam trên lãnh thổ Việt Nam, gây thảm hoạ sinh thái nghiêm trọng, đến nay vẫn nguy hại tới người dân Việt Nam.

Năm 1999, lấy cớ “tránh thảm hoạ nhân đạo”, NATO do Mỹ đứng đầu ngang nhiên vượt mặt Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, ném bom liên tục trong 78 ngày vào Liên bang Nam Tư, khiến gần 1 triệu người mất nhà cửa phải đi lánh nạn, hơn 2 triệu người mất sinh kế.

Sau khi xảy ra khủng hoảng U-crai-na, châu Âu đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân đạo lớn nhất sau Chiến tranh thế giới lần thứ 2. Trong khi người dân U-crai-na cần gấp nhất là các vật tư viện trợ nhân đạo như thực phẩm, bột sữa, túi ngủ, chăn bông, v,v, Mỹ là kẻ đầu têu gây ra cuộc khủng hoảng này lại cung cấp vũ khí và đạn dược trị giá hàng chục tỷ USD cho U-crai-na.

Từ cuộc chiến Áp-ga-ni-xtan đến Cuộc chiến I-rắc, từ cuộc chiến Li-bi đến cuộc chiến Xy-ri, các cuộc chiến tranh do Mỹ phát động trong 20 năm qua là nguyên nhân trực tiếp xảy ra khủng hoảng nhân đạo trên phạm vi toàn cầu. Đại học Brown của Mỹ công bố báo cáo cho thấy, kể từ năm 2001, các cuộc chiến tranh do Mỹ phát động và tham gia khiến ít nhất 38 triệu người phải rời bỏ nhà cửa đi lánh nạn, nhưng đây chỉ “ước tính rất khiêm tốn”, số người thực tế có thể từ 49 triệu đến 60 triệu.

Chiến tranh loạn lạc tại các nước do Mỹ gây ra trong nhiều năm qua không những gây ra thảm hoạ nghiệm trọng cho các nước, mà còn gây ra các vấn đề xã hội phức tạp như: nền kinh tế sụp đổ, xã hội bấp bênh, thảm hoạ sinh thái, v,v, khiến các nước đối mặt với sức ép cực lớn. Kể cả tạp chí “Chính sách Ngoại giao” Mỹ cũng thẳng thắn: “Miễn là cần thiết, miễn là có lợi cho bản thân, miễn là có khả năng, Mỹ sẽ sẵn sàng phát động chiến tranh. Cho dù thảm hoạ nhân đạo do chiến tranh gây ra đáng sợ đến mức nào thì cũng đều do nước khác gánh chịu.”

19/8 là Ngày Nhân đạo Thế giới, trong ngày đặc biệt này, mọi người chỉ mong ít có sự “can thiệp nhân đạo” kiểu Mỹ hơn. Xin hỏi Mỹ có thể thực hiện được không?