Sách là vật tải quan trọng, đọc sách là phương thức quan trọng kế thừa văn hóa. Tổng Bí thư Tập Cận Bình nói: “Tôi có nhiều sở thích, sở thích lớn nhất là đọc sách, đọc sách đã trở thành một lối sống của tôi”. “Đọc sách có thể khiến con người duy trì sức sống tư tưởng, dẫn dắt gợi mở, khiến con người hình thành tinh thần quang minh chính đại”. Khi phát biểu, Tổng Bí thư Tập Cận Bình thường trích dẫn sách kinh điển, từ đó cho thấy Tổng Bí thư Tập Cận Bình đọc rất nhiều sách liên quan nhiều lĩnh vực.

Ngày 26/11/2013, Tổng Bí thư Tập Cận Bình khảo sát Khổng Miếu ở Khúc Phụ, tỉnh Sơn Đông, và đi thăm Viện Nghiên cứu Khổng Tử. Trên bàn có sê-ri sách và ấn phẩm về thành quả nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Khổng Tử, Tổng Bí thư Tập Cận Bình cầm lên và đọc từng cuốn. Khi nhìn thấy hai cuốn sách “Khổng Tử gia ngữ thông giải” và “Luận ngữ thuyên giải”, Tổng Bí thư cầm lên xem và nói rằng: “Tôi phải đọc kỹ hai cuốn sách này”.

Trong bài báo “Tình duyên văn học của Tổng Bí thư Tập Cận Bình” có viết về một kỷ niệm của Tổng Bí thư Tập Cận Bình: Trong thời kỳ “Đại cách mạng văn hóa”, nhà tôi dọn sang Trường Đảng Trung ương. Theo yêu cầu lúc đó, Trường Đảng Trung ương phải tập trung toàn bộ sách vào giảng đường khoa học, các anh, các bác phụ trách đưa sách lên xe đều quen biết tôi, họ mời tôi cùng dọn sách. Trong quá trình dọn sách, tôi lựa chọn một phần để lại đọc. Quãng thời gian đó, tôi hằng ngày đọc 3 cuốn “Dụ thế minh ngôn”, “Cảnh thế thông ngôn” và “Tỉnh thế hằng ngôn” do nhà văn đời Minh Phùng Mộng Long biên soạn, tôi thuộc lòng nhiều lời răn trong sách.

Năm 1969, đồng chí Tập Cận Bình 16 tuổi bắt đầu cuộc đời thanh niên trí thức tại Diên An. Ông Thạch Xuân Dương từng đảm nhiệm Bí thư thôn Lương Gia Hà nhớ lại rằng, hồi đó có người giúp khiêng hộ vali nhỏ của Tập Cận Bình, nghĩ vali nhỏ nhẹ hơn, rút cuộc lại đi chậm. Khi nghỉ trên đường, người đó thuận tay ước chừng chiếc vali lớn mà người khác khiêng, phát hiện không nặng hơn vali nhỏ mà minh khiêng. Cuối cùng anh ta mới biết, trong vali nhỏ đựng đầy sách.

Khi nhớ lại năm tháng thanh niên trí thức, đồng chí Tập Cận Bình nói: “Năm chưa đến 16 tuổi, tôi từ Bắc Kinh đến một thôn làng nhỏ ở khu vực phía bắc tỉnh Thiểm Tây làm nông dân, sống 7 năm tuổi trẻ ở đó. Tôi đã xác định một mục tiêu cho mình, bắt đầu từ tu thân. Chẳng biết gì cả, tôi lấy làm xấu hổ, bèn khát khao học tập. Khi lên núi chăn cừu, tôi mang theo sách, thả cừu trên sườn núi, rồi bắt đầu đọc sách. Cầm cuốc đi làm ruộng, lúc nghỉ giải lao, tôi cầm cuốn ‘Từ điển Tân Hoa’ đọc ý nghĩa của từng chữ, tích lũy từng ly từng tí. Thời đại đó, tôi tìm mọi cách tìm tác phẩm của đại văn hào Sếch-xpia, đọc các tác phẩm như ‘Giấc mộng đêm hè’, ‘Người lái buôn thành Venice’, ‘Đêm thứ 12’, ‘Romeo và Juliet’, ‘Hamlet’, ‘Othello’, ‘Vua Lia’ (King Lear), ‘Macbeth’, v.v. Tình tiết đầy kịch tính, nhân vật được khắc họa sinh động, tình cảm làm rung động lòng người , đều rất thu hút tôi. Hồi trẻ, ở vùng đất hoàng thổ bạc màu ở phía bắc tỉnh Thiểm Tây, tôi không ngừng suy nghĩ vấn đề ‘sinh tồn hay hủy diệt’, cuối cùng tôi đã kiên định niềm tin cống hiến mình cho Tổ quốc, cho nhân dân”.

Về công tác văn nghệ, điều mà Tổng Bí thư Tập Cận Bình nhấn mạnh nhất là kiên trì định hướng sáng tác lấy nhân dân làm trung tâm, Tổng Bí thư nhiều lần nhấn mạnh, tôn chỉ căn bản nhất của công tác văn nghệ là sáng tác vì dân. Tổng Bí thư Tập Cận Bình coi trọng và đọc nhiều tác phẩm như vậy. Tại cuộc tọa đàm về công tác văn nghệ, Tổng Bí thư Tập Cận Bình trọng điểm đề cập đến cuốn “Lịch sử lập nghiệp” của nhà văn Liễu Thanh. Tổng Bí thư đã kể một câu chuyện như sau:

Năm 1982, trước khi đi làm ở huyện Chính Định, tỉnh Hà Bắc, một số người quen đến tiễn tôi, trong đó có tác giả, biên kịch của Xưởng phim Bát Nhất Vương Nguyện Kiên. Ông Kiên nói với tôi rằng, cậu đi nông thôn, phải giống như nhà văn Liễu Thanh đến với quần chúng nông dân, hòa mình với quần chúng nông dân.

Để đi sâu vào quần chúng, năm 1952, nhà văn Liễu Thanh từng đảm nhiệm Phó Bí thư Huyện ủy Trường An, tỉnh Thiểm Tây, sau đó từ chức vụ Phó Bí thư Huyện ủy, chỉ giữ chức vụ Ủy viên Thường vụ Huyện ủy, và định cư tại thôn Hoàng Phủ trong 14 năm, tập trung tinh thần sáng tác tác phẩm “Lịch sử lập nghiệp”. Vì ông có sự hiểu biết sâu sắc đối với cuộc sống nông thôn ở vùng Quan Trung, tỉnh Thiểm Tây, nên các nhân vật dưới ngòi bút của ông mới hết sức sống động. Ông Liễu Thanh nắm rất rõ những điều vui, buồn, giận, hờn của bà con, Trung ương ban hành chính sách liên quan đến nông thôn và nông dân, ông ngay lập tức nghĩ ra được quần chúng nông dân sẽ vui hay không vui.

Ngày 19/3/2013, khi trả lời cuộc phỏng vấn chung của phương tiện truyền thông các nước Nhóm BRICS, Tổng Bí thư Tập Cận Bình cho biết: “Hồi trẻ, tôi đã đọc tác phẩm của nhiều nhà văn Nga như Aleksandr Pushkin, Mikhail Lermontov, Ivan Sergeyevich Turgenev, Fyodor Dostoevsky, Nikolai Nekrasov, Lev Tolstoy, Anton Chekhov, Mikhail Sholokhov, những tác phẩm của họ ảnh hưởng sâu sắc đến chúng tôi”. Ngày 7/2/2014, khi trả lời cuộc phỏng vấn riêng của Đài truyền hình Nga tại Sochi, Nga, Tổng Bí thư Tập Cận Bình còn đề cập, hồi trẻ đã đọc tiểu thuyết “Thép tôi đã thế đây” nhiều lần.

Tại tọa đàm về công tác văn nghệ diễn ra ngày 15/10/2014, Tổng Bí thư Tập Cận Bình đã kể câu chuyện thời tham gia đội sản xuất ở nông thôn đã đi bộ 30 dặm để mượn cuốn “Faust”. Tổng Bí thư nói: “Văn nghệ là phương thức tốt nhất giúp quốc gia và dân tộc khác nhau tìm hiểu và trao đổi lẫn nhau. Tháng 3 năm ngoái, tôi thăm Nga, khi tọa đàm với các nhà Hán học của Nga, tôi cho biết tôi đã đọc tác phẩm của rất nhiều nhà văn Nga, chẳng hạn, hồi trẻ tôi đọc tiểu thuyết ‘Chúng ta phải làm gì’ của nhà văn Mikolay Chernyshevsky, đã rung động rất lớn trong trái tim tôi. Trong chuyến thăm Pháp tháng 3 năm nay, tôi đã cho biết tầm ảnh hưởng của văn nghệ Pháp đối với tôi, vì nhiều người trong số lãnh đạo tiền bối của Đảng Cộng sản Trung Quốc từng du học ở Pháp, vì vậy hồi trẻ tôi rất hứng thú với văn nghệ Pháp. Ở Đức, tôi cho biết câu chuyện mình đọc tác phẩm ‘Faust’. Hồi đó, tôi tham gia đội sản xuất ở nông thôn phía bắc Thiểm Tây, được biết một thanh niên trí thức có cuốn sách ‘Faust’, tôi đã đi bộ 30 dặm để mượn cuốn sách này, sau đó bạn kia cũng đi bộ 30 dặm để lấy về cuốn sách này”.

Tổng Bí thư Tập Cận Bình thích đọc sách, những sách mà Tổng Bí thư đọc liên quan tới xưa và nay, Trung Quốc và nước ngoài. Những năm qua, trong các trường hợp trong và ngoài nước, Tổng Bí thư Tập Cận Bình nhiều lần kể câu chuyện mình đọc sách, thường trích dẫn sách kinh điển khi phát biểu, khiến mọi người rất khâm phục. Phúc hữu thi thư khí tự hoa, câu thơ này có nghĩa là trong lòng có sách vở tất mặt mũi sáng sủa. Văn hóa là sức mạnh quan trọng để dân tộc sinh tồn và phát triển. Chúng ta hãy cùng đọc nhiều sách, đọc sách hay.