Những chuyên ngành "lạnh" và "nóng" ở các trường đại học và cao đẳng Trung Quốc

140716/tsvh.mp3

D/H: Xin chào quý vị và các bạn, hoan nghênh quý vị và các bạn đến với tiết mục "Tuần san Văn hóa", tôi là Duy Hoa.

H/A: Xin chào quý vị và các bạn, tôi là Hùng Anh.

D/H: Thưa quý vị và các bạn, tháng 6 và tháng 7 hàng năm là thời gian các sĩ tử ở Trung Quốc tham gia kỳ thi đại học và đăng ký xét tuyển nguyện vọng, là khoảng thời gian không chỉ các thí sinh mà ngay cả các phụ huynh cũng vô cùng sốt ruột.

H/A: Vâng. Các thí sinh không những phải lo thi cho tốt, giành thành tích cao trong kỳ thi đại học, mà còn phải lo làm thế nào đăng ký xét tuyển nguyện vọng một cách chính xác, để được vào học ở trường phù hợp nguyện vọng và sở trường của mình.

D/H: Vâng. Trong quá trình đăng ký xét tuyển nguyện vọng, lựa chọn chuyên ngành là điều hết sức quan trọng, đặc biệt trong những năm qua trước sức ép tìm việc làm gia tăng, lựa chọn chuyên ngành ngày càng quan trọng hơn đối với mỗi thí sinh.

H/A: Bên cạnh đó, việc mở chuyên ngành của các trường đại học và cao đẳng cũng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng tuyển sinh và sự phát triển lâu dài của nhà trường.

D/H: Qua điều tra, phóng viên Tân Hoa xã phát hiện, một số chuyên ngành vốn được coi là rất "hot" thì lại gặp khó khăn khi tìm việc làm, một số chuyên ngành tốt lại phải đối mặt với "khủng hoảng" tuyển sinh.

H/A: Những chuyên ngành "lạnh" và "nóng" không những phản ánh sự thay đổi về quan niệm lựa chọn nghề nghiệp, mà còn phản ánh những biến đổi về phát triển kinh tế- xã hội ở Trung Quốc.

D/H: Quý vị và các bạn thân mến, trong tiết mục "Tuần san Văn hóa" hôm này, Hùng Anh và Duy Hoa xin giới thiệu với quý vị và các bạn về những chuyên ngành "lạnh" và "nóng" ở các trường đại học cao đẳng Trung Quốc. 

H/A: Thưa quý vị và các bạn, bà Triệu Hiểu Hà, Chủ nhiệm Văn phòng tuyển sinh trường Đại học Trung Nam cho biết, kể từ năm 2000 đến nay, chuyên ngành Địa chất khoáng sản của Đại học Trung Nam chẳng khác nào "đi tàu lượn siêu tốc".

D/H: Vâng. Bà cho biết, vài năm trước, sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành Địa chất khoáng sản cung không đủ cầu, thậm chí sinh viên năm thứ 3 đã được các công ty tuyển dụng trước; nhưng 2 năm qua, nhiều khu mỏ ngừng sản xuất, nên các thí sinh khá "lạnh nhạt" với chuyên ngành này.

H/A: Bà cho biết, mức độ công nhận của xã hội, tình hình kinh tế và quốc tế đều có ảnh hưởng tới độ "nóng" và "lạnh" của chuyên ngành.

D/H: Mới đây, Công ty Mycos, công ty điều tra bên thứ 3 công bố kết quả của một cuộc điều tra cho thấy, khai thác và ứng dụng công nghệ thông tin qua mạng, giáo dục trung học và tiểu học là những ngành nghề có lượng nhu cầu gia tăng liên tục đối với sinh viên tốt nghiệp năm 2015.

H/A: Chuyên gia cho biết, những chuyên ngành nói trên "ấm lên" liên quan chặt chẽ tới những chính sách và phương châm của Chính phủ Trung Quốc như chiến lược "Internet+", chính sách cho phép mỗi cặp vợ chồng sinh hai con, v.v.

D/H: Những năm qua, những chuyên ngành mới của một số trường đại học và cao đẳng địa phương đã thu hút sự quan tâm của nhiều người.

H/A: Vâng. Chẳng hạn, trường Đại học Ninh Hạ mở thêm chuyên ngành "Nho và rượu vang", trường Đại học Dân tộc Phương Bắc mở thêm chuyên ngành "Công trình Thủy lợi Thủy điện" và chuyên ngành "Tranh Trung Quốc", Học viện Sư phạm Ninh Hạ mở thêm những chuyên ngành như "Tiếng A-rập", "Giáo dục Hán ngữ Quốc tế", "Công nghệ Internet", v.v.

D/H: Phó Giám đốc Học viện Chính trị và Xã hội trường Đại học An Huy Phạm Hòa Sinh cho biết, những thay đổi trong việc mở chuyên ngành của các trường đại học và cao đẳng là một mặt của tình hình phát triển kinh tế-xã hội, phản ánh định hướng giá trị và tiến trình phát triển của xã hội.

H/A: Vâng. Chẳng hạn, hiện nay nhà nước nhấn mạnh tăng cường nghiên cứu triết học, khoa học xã hội, sở hữu trí tuệ và các chuyên ngành khoa học cơ sở, việc những chuyên ngành hữu quan "nóng" lên đã phản ánh nhu cầu này.

D/H: Người phụ trách hữu quan của Bộ Giáo dục cho biết, việc mở các chuyên ngành ở các trường đại học và cao đẳng ở địa phương cơ bản phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.

H/A: Vâng. Chẳng hạn, trong 4 năm qua, các trường đại học và cao đẳng ở Khu tự trị Ninh Hạ liên tiếp mở thêm 64 chuyên ngành đào tạo trình độ đại học hệ chính quy. Từ 22 chuyên ngành mới sẽ bắt đầu tuyển sinh từ mùa Thu năm 2016 có thể thấy, những chuyên ngành mới này liên quan chặt chẽ tới yêu cầu về chuyển đổi phương thức phát triển kinh tế cũng như chuyển đổi và nâng cấp kết cấu ngành nghề ở Khu tự trị Ninh Hạ.

D/H: Thời gian qua, nhiều trường đại học và cao đẳng có các chuyên ngành đào tạo như nhau, tồn tại vấn đề "đồng nhất" nghiêm trọng về đào tạo nhân tài.

H/A: Vâng. Năm 2014, Bộ Giáo dục Trung Quốc từng công bố 15 chuyên ngành đào tạo trình độ đại học hệ chính quy có tỷ lệ tìm được việc làm tương đối thấp, trong đó, tiếng Anh, khoa học kỹ thuật máy tính và luật học là 3 chuyên ngành rất phổ biến ở các trường đại học và cao đẳng, 3 chuyên ngành này đều có quy mô sinh viên tốt nghiệp vượt 100 nghìn người.

D/H: Người phụ trách hữu quan Sở Giáo dục tỉnh Giang Tô cho biết, hiện nay, nhiều chuyên ngành được mở một cách mù quáng, chẳng hạn, khi kinh tế "nóng", ngay cả Học viện Văn học cũng mở chuyên ngành liên quan tới kinh tế, những sinh viên này sau khi tốt nghiệp bị "ế ẩm" là chuyện bình thường.

H/A: Ông Hồ Vũ Sinh, Trưởng Phòng Nghiên cứu tuyển sinh và khảo thí thuộc Viện Giáo dục, Tuyển sinh và Khảo thí tỉnh An Huy cho biết, xét từ kết quả tuyển sinh đại học những năm qua, những chuyên ngành "lạnh" và "nóng" có sự khác biệt rõ ràng trên 3 bình diện phụ huynh, nhà trường và xã hội.

D/H: Vâng. Phụ huynh và nhà trường thường xuất phát từ nguyện vọng chủ quan, luôn cho rằng một số chuyên ngành như tài chính, kế toán, quản lý tài vụ là rất "hot", phụ huynh mong con cái học những chuyên ngành này, nhà trường cũng sẵn sàng tuyển sinh, thực ra nhu cầu xã hội đã bão hòa với những chuyên ngành này.

H/A: Trước tình hình này, Bộ Giáo dục những năm qua đã đưa ra cơ chế tự động điều chỉnh chuyên ngành đại học và cao đẳng, "hạ nhiệt" cho một số chuyên ngành có tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp tìm được việc làm tương đối thấp.

D/H: Trong khi đó, Chủ nhiệm Trung tâm dịch vụ tuyển sinh và việc làm tỉnh Giang Tô Lỗ Học Quân cho biết, các trường đại học và cao đẳng có nguồn sinh viên có chất lượng khác nhau, mục tiêu đào tạo khác nhau, chất lượng sinh viên tốt nghiệp khác nhau, tình hình tìm việc làm cũng khác nhau, vì vậy, khi điều chỉnh cũng không nên áp dụng tiêu chuẩn tương đồng.

H/A: Những năm qua, hiện tượng thiếu bác sĩ Nhi khoa đã thu hút sự quan tâm rộng rãi. Theo Giám đốc Sở Nghiên cứu Giáo dục cao đẳng trường Đại học Ninh Hạ Chu Phúc Thịnh, vài năm trở lại đây, bác sĩ Nhi khoa, nhân tài chuyên môn về chăm sóc sức khỏe, nhân tài bảo vệ an ninh mạng, v.v. đều rất hot, nhưng 7-8 năm trước các trường đại học và cao đẳng chưa lưu ý tới nhu cầu này nên chưa lên kế hoạch đào tạo nhân tài.

D/H: Người phụ trách Sở Giáo dục tỉnh Giang Tô cho biết, các trường đại học và cao đẳng nên phân tích nhu cầu xã hội đối với nhân tài, tức số lượng, cấp bậc và kết cấu về đào tạo nhân tài nên phù hợp với tình hình phát triển kinh tế-xã hội.

H/A: Vâng. Theo ông, nhà trường không nên đáp ứng một cách máy móc nhu cầu của những phụ huynh và thí sinh theo đuổi mốt cách mù quáng cái gọi là chuyên ngành "nóng".

D/H: Đồng thời, cơ quan Chính phủ cũng nên hướng dẫn tích cực để cân đối mức độ "nóng" và "lạnh" của các chuyên ngành ở các trường đại học và cao đẳng.

H/A: Ngoài ra, Chủ nhiệm Trung tâm việc làm trường Đại học Đồng Tế Từ Tấn nhấn mạnh, những thay đổi về cung và cầu đã khiến chuyên ngành biến thành "lạnh" hoặc "nóng" lên, đây chỉ là hiện tượng thay đổi tạm thời, giáo dục cao đẳng không nên hạn chế sự phát triển của cá biệt môn học chỉ vì hiện tượng "nóng" hay "lạnh" tạm thời.

D/H: Bà Triệu Hiểu Hà cho biết, để thí sinh biết mình thích gì là điều hết sức quan trọng. Một số thí sinh còn chưa hiểu rõ về bản thân, về trường đại học cao đẳng cũng như chuyên ngành cụ thể, dư luận xã hội cho rằng chuyên ngành nào tốt, thì "ồ ạt" đăng ký chuyên ngành đó.

H/A: Nhiều sinh viên năm thứ nhất cho biết, hồi đăng ký xét tuyển nguyện vọng, đều ưu tiên chọn những chuyên ngành hot, dễ tìm việc làm hơn như kinh tế, pháp luật, máy tính, v.v.

D/H: Vâng. Một sinh viên còn nói thẳng thắn rằng, những chuyên ngành như kinh tế, pháp luật, thống kê và kế toán, máy tính đều là những chuyên ngành có thể tìm được việc làm có mức lương cao, còn các môn khoa học cơ sở vừa học khô khan lại vất vả, cho nên không muốn học.

H/A: Chuyên gia chỉ rõ, gia đình con một hiện phổ biến quan tâm hơn về môi trường và đãi ngộ việc làm của con cái. Vì vậy, tuy xã hội có nhu cầu cấp cách đối với nhân tài một số chuyên ngành như bác sĩ Nhi khoa, công an, v.v., nhưng do việc làm có cường độ làm việc cao, rủi ro cao, cho nên thí sinh và phụ huynh đều không muốn đăng ký.

D/H: Ông Chu Phúc Thịnh cho rằng, mở chuyên ngành liên quan chặt chẽ tới tình hình phát triển kinh tế trong giai đoạn hiện nay, vì các ngành nghề và các địa phương tồn tại khoảng cách rõ rệt về đãi ngộ, người dân dĩ nhiên thích chọn những chuyên ngành làm việc nhẹ nhàng, có vị thế xã hội cao, đãi ngộ tốt, cho nên đã hình thành cái gọi là chuyên ngành "nóng" và "lạnh".

H/A: Ông cho biết, khi kinh tế phát triển tới giai đoạn cao hơn, giữa các ngành nghề không có khoảng cách lớn, công chúng mới sẽ chọn chuyên ngành theo hứng thú, sở thích và năng lực của mình, đến lúc đó, chuyên ngành "nóng" hay "lạnh" sẽ không còn là hiện tượng nổi cộm. 

D/H: Thưa quý vị và các bạn, tiết mục "Tuần san Văn hóa" hôm nay đến đây là hết, Duy Hoa cảm ơn sự quan tâm theo dõi của quý vị và các bạn.

H/A: Hùng Anh xin hẹn gặp lại quý vị và các bạn vào tiết mục "Tuần san Văn hóa" tuần tới.