Tết Thanh Minh; Giới văn hoá Thượng Hải kêu gọi xây dựng viện bảo tàng văn học địa phương

Nam: Xin chào quý vị và các bạn, hoan nghênh quý vị và các bạn đến với tiết mục "Tuần san Văn hoá", tôi là Hùng Anh.

Nữ: Xin chào quý vị và các bạn, tôi là ......

Nam: Quý vị và các bạn thân mến, ngày 5/4 vừa qua là Tết Thanh minh, nhiều người Trung Quốc đã đi tảo mộ cho trọn đạo hiếu.

Nữ: Vâng. Cũng có nhiều người nhân dịp nghỉ 3 ngày này đi du lịch, đi chơi xuân.

Nam: Vậy, trong phần đầu tiết mục "Tuần san Văn hoá" hôm nay, ...... và Hùng Anh xin giới thiệu với quý vị và các bạn về phong tục và những câu thơ nổi tiếng về Tết Thanh minh.

Nữ: Trong phần hai của tiết mục hôm nay, Hùng Anh và ...... xin giới thiệu với quý vị và các bạn: Giới văn hóa Thượng Hải kêu gọi xây dựng viện bảo tàng văn học địa phương.

Nam: Sau đây chúng ta cùng bắt đầu nội dung phần đầu hôm nay.

Nữ: Quý vị và các bạn thân mến, hàng năm cứ đến mùa xuân ấm áp, hoa tươi đua nở, vạn vật hồi sinh, người dân Trung Quốc lại đón chào một ngày tết dân gian đã được lưu truyền trong nhiều năm, đó là Tết Thanh minh.

Nam: Vâng. Tết Thanh minh là một trong 24 tiết khí Trung Quốc, tính theo dương lịch thường là vào ngày 4 hoặc ngày 5 tháng tư.

Nữ: Trước sau Tết Thanh minh, nhà nào nhà nấy đều đi tảo mộ cho trọn đạo hiếu, con cháu cắt cỏ xung quanh mộ, đắp thêm đất mới, thắp hương, đốt vàng mã, khấn vái trước mộ.

Nam: Theo truyền thuyết Tết Thanh Minh bắt nguồn từ đời nhà Hán, cho đến đời nhà Minh và nhà Thanh tục lệ đi tảo mộ phát triển đến đỉnh cao, có người không chỉ đến mộ tổ tiên đốt vàng mã, mà còn làm mâm cao cỗ đầy để cúng trước mộ.

Nữ: Đi tảo mộ trong Tết Thanh minh đã trở thành một tập tục quan trọng trong dân gian và truyền cho đến ngày nay, chỉ có khác là hình thức đơn giản hơn trước.

Nam: Trước đây tập tục đi tảo mộ là một gia đình, một dòng họ đi tảo mộ cho ông bà tổ tiên, sau này mở rộng ra do cơ quan, đoàn thể tổ chức cho tập thể đi tảo mộ các liệt sĩ.

Nữ: Vâng. Mỗi khi đến ngày Thanh Minh, mọi người đến các nghĩa trang liệt sĩ, đặt những bó hoa tươi, hay vòng hoa, một cành tùng, bách trước mộ để tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ.

Nam: Tết Thanh minh đúng vào dịp mùa xuân, tuy là bắt nguồn từ tế lễ tổ tiên, nhưng trong quá trình phát triển lâu dài cũng xen lẫn cả những nội dung chơi xuân.

Nữ: Vâng. Chính vì vậy, có những nơi còn gọi Tết Thanh minh là tết chơi xuân.

Nam: Trong thời cổ còn có tập tục đi chơi xuân hái rau dại, tập tục này đến nay không còn nữa.

Nữ: Vâng. Thời xưa, trong thời gian trước và sau Thanh minh, các cô, các bà, các chị đi chơi xuân, hái rau dại tươi non về gói sủi cảo, hương vị rất thơm ngon.

Nam: Ngoài ra, Tết Thanh minh còn có tập tục thả diều, kéo co, chơi đu.

Nữ: Vậy thì quý vị và các bạn có biết tại sao gọi là Tết Thanh minh không? Vì tết này là diễn ra vào mùa xuân, khí hậu ấm áp, cỏ non xanh rờn, tràn đầy sắc xuân, đây có lẽ là hàm ý của từ "Thanh Minh".

Nam: Đến Tết Thanh minh, đúng vào mùa cày cấy vụ xuân, trong ngạn ngữ nông nghiệp có nhiều câu nói về Thanh Minh và công việc nhà nông, ví dụ như: "Trước sau Thanh Minh trồng dưa, trồng đậu".

Nữ: Vâng. Còn có ngạn ngữ: "Trồng cây tốt nhất là Thanh Minh, trồng một khúc gỗ cũng nảy mầm".

Nam: Bài thơ nổi tiếng nhất về Tết Thanh minh của Trung Quốc thì phải kể đến bài thơ "Thanh Minh" của nhà thơ đời Đường Đỗ Mục. Bài thơ như sau:

Thanh Minh thời tiết vũ phân phân,

Lộ thượng hành nhân dục đoạn hồn.

Tá vấn tửu gia hà xứ hữu?

Mục đồng dao chỉ Hạnh Hoa thôn.

Nữ: Nhà thơ Việt Nam Khương Hữu Dụng đã dịch bài thơ "Thanh Minh" như sau:

Thanh Minh lất phất tiết mưa phùn,

Khiến khách đường xa thấm nỗi buồn.

"Quán tửu đâu đây?...nhờ mách hộ",

Mục đồng xa chỉ: "Hạnh Hoa thôn"!

Nam: Còn Việt Nam nói về Tết Thanh minh, không ai không nhớ đến câu thơ trong Truyện Kiều của Nguyễn Du:

"Thanh Minh trong tiết tháng ba,

Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh.

Gần xa nô nức yến anh.

Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân".

Nữ: Vâng. Câu thơ giới thiệu Tết Thanh minh là dịp để chị em Thúy Kiều đi chơi xuân, ngắm cảnh hoa đào, hoa lê nở và cảnh mây trời ấm áp mùa xuân.

Nam: Quý vị và các bạn thân mến, trên đây ...... và Hùng Anh đã giới thiệu với quý vị và các bạn phong tục và những câu thơ nổi tiếng về Tết Thanh minh.

Nữ: Sau đây, Hùng Anh và ...... mời quý vị và các bạn thưởng thức bài hát "Thanh Minh vũ thượng" do ca sĩ Hứa Tung thể hiện.

Nam: Trên đây quý vị và các bạn đã thưởng thức bài hát "Thanh Minh vũ thượng" do ca sĩ Hứa Tung thể hiện.

Nữ: Tiếp theo, Hùng Anh và ...... xin giới thiệu với quý vị và các bạn: Giới văn hoá Thượng Hải kêu gọi xây dựng viện bảo tàng văn học địa phương.

Nam: Thưa quý vị và các bạn, Thượng Hải là một thành phố quan trọng trong lịch sử văn học cận hiện đại Trung Quốc, đông đảo bậc thầy văn học như Lỗ Tấn, Ba Kim, v.v. từng sinh sống tại Thượng Hải, nhưng, cho đến nay ở đây vẫn chưa có viện bảo tàng văn học.

Nữ: Trung tuần tháng 3, Hội nghị luận chứng về quy hoạch xây dựng Viện bảo tàng Văn học Thượng Hải đã diễn ra tại Thượng Hải. Nhân sĩ giới văn học kêu gọi, xây dựng Viện Bảo tàng Văn học Thượng Hải có ý nghĩa quan trọng, là công việc bức xức, không thể trì hoãn.

Nam: Học giả nổi tiếng Trần Tư Hoà là Giám đốc Thư viện trường Đại học Phục Đán, Thượng Hải. Ông cho rằng, kể từ thời cận đại Trung Quốc mở cửa cảng biển đến nay, văn học là công cụ tốt nhất phản ánh bộ mặt tinh thần của người dân, Thượng Hải là trọng tâm của giới văn học, vì vậy, xây dựng một viện bảo tàng văn học có nội dung phong phú, ghi lại lịch sử Thượng Hải có ý nghĩa quan trọng.

Nữ: Các học giả tham dự hội nghị chỉ rõ, Thượng Hải là thành phố quan trọng trong lịch sử phát triển văn học, hầu như mỗi nhà văn hiện đại và đương đại Trung Quốc đều có mối liên hệ với Thượng Hải.

Nam: Vâng. Thượng Hải có tài nguyên phong phú về nơi ở của danh nhân văn hoá, nhưng chỉ có số ít nơi ở của các danh nhân văn hóa được mở cửa đón khách tham quan. Điều này không xứng đáng với vị trí của Thượng Hải về mặt văn học.

Nữ: Ông Chu Lập Dân, Phó Giám đốc thường trực quản lý nơi ở của nhà văn Ba Kim cho biết, ở Đức hầu như mỗi thành phố lớn đều có một nhà bảo tàng văn học địa phương, chẳng hạn như: Viện bảo tàng Béc-lin, Viện bảo tàng Mu-ních, Viện bảo tàng Ham-bớt, v.v.

Nam: Một số tỉnh thành ở Trung Quốc cũng có viện bảo tàng văn học địa phương, chẳng hạn như, ở tỉnh Phúc Kiến có Bảo tàng văn học Băng Tâm; ở tỉnh Sơn Đông có Bảo tàng văn học Mạc Ngôn.

Nữ: Theo ông Trần Tạ Quân, nguyên Giám đốc Viện Bảo tàng Thượng Hải, Thượng Hải không cần thảo luận có cần thiết xây dựng Viện bảo tàng văn học Thượng Hải hay không, vì trong hệ thống viện bảo tàng Thượng Hải với quy mô hơn 120 viện bảo tàng hiện nay, không thể thiếu viện bảo tàng văn học, điều trọng điểm là nên thảo luận phải xây dựng một viên bảo tàng văn học như thế nào.

Nam: 3 năm trước có Đại biểu Quốc hội đề nghị xây dựng Bảo tàng văn học Ba Kim, đến hiện nay giới văn học đề nghị xây dựng Viện Bảo tàng Văn học Thượng Hải, giới văn học Thượng Hải và các giới liên quan ở Trung Quốc đã ngày càng quan tâm tới việc này.

Nữ: Vâng. Bí thư Đảng ủy Hội Nhà văn Trung Quốc Lý Băng cho rằng, Thượng Hải có ý nghĩa nổi bật đối với văn học hiện đại và đương đại Trung Quốc, rất cần thiết phải xây dựng một viện bảo tàng văn học hiện đại và đương đại.

Nam: Giáo sư trường Đại học Sư phạm Hoa Đông là Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Thượng Hải, Giáo sư cho biết, vì chưa có viện bảo tàng văn học gồm các chức năng sưu tầm, trưng bày, nghiên cứu và tổ chức hoạt động văn hóa, tài nguyên văn học quý báu của Thượng Hải đã bị thất thoát.

Nữ: Vâng. Chẳng hạn, các đầu sách được bậc thầy văn học Thi Trập Tồn sưu tầm cất giữ đã bị phân tán rải rác khắp nơi; một số đầu sách và thư viết tay của học giả nổi tiếng Vương Nguyên Hoá đã bị bán đấu giá.

Nam: Các học giả đề nghị, Viện Bảo tàng Văn học Thượng Hải không những phải cất giữ tác phẩm văn học, tài liệu lịch sử, đồ dùng sinh hoạt của các nhà văn, mà còn phải xây dựng hồ sơ lưu trữ bằng video về các nhà văn, ghi lại "tiếng nói" của họ, để lại cho thế hệ sau những gì chân thật nhất.

Nữ: Ngoài ra, các học giả còn mong xây dựng Viện Bảo tàng Văn học Thượng Hải thành "Công viên vui chơi văn học" thu hút đông đảo người dân.

Nam: Quý vị và các bạn thân mến, trên đây ...... và Hùng Anh đã giới thiệu với quý vị và các bạn: Giới văn học Thượng Hải kêu gọi xây dựng viện bảo tàng văn học địa phương

Nữ: Quý vị và các bạn thân mến, tiết mục "Tuần san Văn hoá" hôm nay đến đây là hết, ...... cảm ơn sự quan tâm theo dõi của quý vị và các bạn.

Nam: Hùng Anh xin hẹn gặp lại quý vị và các bạn vào tiết mục "Tuần san Văn hoá" tuần tới.