Con đường xoá đói giảm nghèo của bản làng Hà Biên

Các bạn thân mến, huyện Mãnh Lạp nằm ở cực nam tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, giáp với Lào. Bản làng Hà Biên của thị trấn Mãnh Bạn là một bản làng dân tộc Dao, đằng sau bản làng là vùng rừng mưa nhiệt đới, nằm ở vùng sâu vùng xa. Trước đây, giao thông trong bản làng rất bất tiện, cư dân trong bản ít nhất phải mất hai tiếng đồng hồ mới có thể ra ngoài làm việc. Nhưng hiện nay, bà con trong bản đã từ tình hình "ăn cơm nhờ cứu trợ, ra ngoài nhờ thời tiết" trước đây đến nhà nào đều "ăn mặc không cần lo, ở nhà Tây". Vậy, điều gì đã khiến một bản làng vùng sâu vùng xa lại có sự thay đổi nhanh chóng đến vậy? Trong chương trình Trung Quốc ngày nay kỳ này, mời các bạn cùng Sảnh Hoa tìm hiểu tình hình chi tiết.

Sau khi lái xe leo núi dọc theo một đường bê tông quanh co uốn lượn mới mẻ, Sảnh Hoa đã đến bản làng Hà Biên, dọc hai bên đường đều thấy đèn đường năng lượng mặt trời, một tấm biển cho biết WIFI phủ sóng toàn làng, các ngôi nhà mang đặc sắc dân tộc Dao với phong cách thống nhất đã thu hút sự quan tâm và chú ý của mọi người, đâu đâu cũng tràn đầy sức sống. Khi nhắc tới sự thay đổi của bản làng Hà Biên, ông Lý Phúc Lâm, Bí thư bản làng cho biết:

"Ngày trước, bản làng chúng tôi rất nghèo khó, đường xá kém, nhà cửa cũng thô sơ, điều kiện ở đây quá khó khăn. Năm 2014, chúng tôi đã xin với thị trấn dự án thành thị, mong được quy hoạch lại bản làng. Năm 2015, thầy Lý đã đến đây, giúp chúng tôi quy hoạch, còn dạy chúng tôi xây nhà thí điểm. Chính quyền cũng giúp chúng tôi sửa chữa miễn phí con đường đi ra bên ngoài. Hiện nay, chúng tôi cái gì cũng tốt, khám bệnh tiện lợi, đưa con đi học tiện lợi, vận chuyển hàng hoá cũng tiện lợi".

"Thầy Lý" mà Bí thư Lý nhắc tới chính là Giáo sư Trường Đại học Nông nghiệp Trung Quốc Lý Tiểu Vân, ông đã có hơn 20 năm nghiên cứu công tác xoá đói giảm nghèo, năm 2015, ông đã đăng ký thành lập "Trung tâm Hỗ trợ xóa đói giảm nghèo Tiểu Vân" tại bản làng Hà Biên, huyện Mãnh Lạp, Châu tự trị Xịp-xoỏng-bản-na, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc . Ông cho rằng, trong công tác triển khai xoá đói giảm nghèo, nguồn vốn, tư duy, lãnh đạo và quy hoạch của Chính phủ đều không thể thiếu, vấn đề duy nhất là làm thế nào mới đạt được "cây số cuối cùng". Vì vậy, bản làng Hà Biên đã thu hút các tổ chức xã hội để thực thi công tác xoá đói giảm nghèo bằng cách "công ích", để giải quyết vấn đề nan giải "cây số cuối cùng" khó đạt được của công tác xoá đói giảm nghèo, hình thành mô hình xóa đói giảm nghèo "do Chính phủ chủ đạo, lực lượng xã hội cùng tham gia, dân làng làm chủ thể". Giáo sư Lý Tiểu Vân nói:

"Dưới sự lãnh đạo của Chính phủ, công tác xóa đói giảm nghèo phải có một lực lượng, tổ chức nhân dân chuyên ngành hóa đi sâu vào từng nơi trong bản làng nghèo khó, tức phải có người làm công tác chi tiết cụ thể. Tôi và các đồng nghiệp thực ra chính là làm các công tác như vậy. Trong 3 năm qua, trước hết chúng tôi đã tham vấn cho Chính quyền, quy hoạch như thế nào; thứ hai bù đắpvào những chỗ khuyết của Chính quyền. Nên chúng tôi đã thành lập "Trung tâm Hỗ trợ xóa đói giảm nghèo Tiểu Vân", thực thi các công tác cụ thể. Do vậy, đây là mô hình do "Chính phủ chủ đạo, xã hội tham gia, dân làng làm chủ thể".

Sau khi Chính quyền chấp nhận mô hình xóa đói giảm nghèo này, 55 hộ nghèo trong toàn thôn đã dấy lên niềm hy vọng "cố gắng phấn đầu bước vào xã hội khá giả". Trước hết phải giải quyết vấn đề an cư của người dân nghèo khó. Chính quyền địa phương đã kiên trì nguyên tắc "Chính quyền hướng dẫn và người dân tự nguyện", huy động hơn 10 triệu Nhân dân tệ, khởi động xây dựng nhà an cư xoá đói giảm nghèo của bản làng Hà Biên, cung cấp cho mỗi hộ dân nghèo khó khoản vay ưu đãi 60 nghìn Nhân dân tệ và khoản trợ cấp hơn 40 nghìn Nhân dân tệ để xây dựng nhà mới.

Để người dân địa phương "lạc nghiệp" trên cơ sở "an cư", xét đếnbản làng Hà Biên nằm bên cạnh khu thắng cảnh Vọng Thiên Thụ nổi tiếng, hơn nữa lại là bản làng dân tộc Dao, Trung tâm Hỗ trợ xóa đói giảm nghèo Tiểu Vân đã hướng dẫn người dân địa phương xây dựng "Nhà nghỉ người mẹ dân tộc Dao", áp dụng mô hình nhà nghỉ gắn với nhà dân cư, hợp tác với Chính phủ, tổ chức nhân viên tham dự hội nghị ở tại nhà nghỉ, xây dựng ngành hội nghị và nghỉ dưỡng cao cấp.

Sau đó, "Trung tâm Hỗ trợ xóa đói giảm nghèo Tiểu Vân" đã tuyển mộ các chuyên gia và tình nguyện viên chuyên ngành thiết kế kiến trúc, quy hoạch dự án, phát triển ngành nghề lần lượt đến thăm bản làng để triển khai công tác. Chị Tống Hải Yến, giáo viên đến từ một trường đại học ở Bắc Kinh chính là một trong những tình nguyện viên xây dựng nhà nghỉ ở bản làng Hà Biên, chị nói:

" Trung tâm Hỗ trợ xoá đói giảm nghèo Tiểu Vân đã xây dựng nhà nghỉ cho từng hộ dân, vật liệu xây dựng nhà nghỉ là do chúng tôi cung cấp, chúng tôi đã cấp cho mỗihộ dân 21 nghìn Nhân dân tệ để mua vật liệu, khoản tiền này là do tổ chức công ích cung cấp, chúng tôi phụ trách thiết kế cho họ. Hiện nay, cả bản làng đã có 41 hộ dân có nhà nghỉ, sắp tới sẽ lên đến 46 nhà nghỉ. Từ tháng 4 năm ngoái đến nay, chúng tôi cả thảy đã tiếp đón nhiều du khách đến thăm".

Trong tháng 3 năm nay, "Hội nghị Giao lưu quan chức thôn làng ASEAN+3 lần thứ 6" đã diễn ra tại bản làng Hà Biên, các quan chức thôn làng đến từ các nước ASEAN đã ở trong "nhà nghỉ của người mẹ dân tộc Dao" của người dân bản làng Hà Biên, nhà nghỉ đã được tận dụng đầy đủ, bà con bản làng có được thu nhập thiết thực. Chị Tống Hải Yến cho biết, kể từ tháng 4 năm ngoái đến nay, tổng thu nhập kinh doanh nhà nghỉ của một số bà con bản làng đã lên tới gần 20 nghìn Nhân dân tệ.

Hiện nay, ở bản làng Hà Biên, các ngôi nhà mới mang đặc sắc dân tộc Dao đã thích ứng với môi trường rừng mưa nhiệt đới. Người dân bản làng Hà Biên Đặng Lâm Quốc cho biết, trước đây, ông chưa bao giờ nghĩ tới việc mình có thể tạm biệt căn nhà cũ "vừa tối tăm vừa chật hẹp", hơn nữa hiện nay còn có "nhà nghỉ người mẹ dân tộc Dao" cho thuê. Ông xúc động nói:

"Nếu không có sự hỗ trợ to lớn của Chính quyền và Đảng ủy, bản làng Hà Biên sẽ không như hiện nay. Đây là việc chắc chắn. Trước đây, chỗ mà chúng tôi ở không giống như một ngôi nhà. Sau năm 2015, Chính quyền đã thực thi công tác dọn dẹp, cấp cho tôi 110 nghìn Nhân dân tệ, xây dựng phần lớn nhà ở cho đông đảo bà con bản làng. Hiện nay, tất cả chăn, rèm cửa sổ, v.v., đều là do tổ chức công ích cấp miễn phí".

Ngoài ra, "Trung tâm Hỗ trợ xoá đói giảm nghèo Tiểu Vân" còn đã hướng dẫn bà con xây dựng mặt bằng tiêu thụ thương mại điện tử hàng đặc sản do bà con tự quản lý, tạo thương hiệu của bản làng Hà Biên. Hướng tới tương lai, ông Đặng Lâm Quốc tràn đầy lòng tin nói với chúng tôi cho biết:

"Hướng tới tương lai, tôi tràn đầy niềm tin đối với cuộc sống của tôi. Cuộc sống nhà chúng tôi và tất cả hộ dân ở bản làng Hà Biên chắc chắn sẽ ngày càng tốt lên".

Mô hình xoá đói giảm nghèo do "Chính phủ chủ đạo, xã hội tham gia, dân làng làm chủ thể" đã nhận được sự công nhận của người dân bản làng Hà Biên, Giáo sư Lý Tiểu Vân dự định sẽ quảng bá mô hình này sang các nước Đông Nam Á. Ông nói:

"Địa lý, sinh thái và khí hậu của bản làng Hà Biên rất giống các nước và khu vực Đông Nam Á, sau khi ở bản làng Hà Biên 3 ngày, quan chức tham dự Hội nghị Giao lưu quan chức thôn làng ASEAN+3 lần thứ 6 phản hồi cho biết, điều kiện bản làng Hà Biên rất giống với đất nước họ, họ hoàn toàn có thể học tập mô hình hỗ trợ công tác xoá đói giảm nghèo này, chúng tôi đã phối hợp với Viện nghiên cứu Nam Á và Đông Nam Á Trường Đại học Nông nghiệp Vân Nam, cùng chuẩn bị hợp tác thực hiệnthí điểm tại Lào, tôi thấy mô hình hỗ trợ xoá đói giảm nghèo này có thể chia sẻ với các nước khác".