Liệu Trung Quốc đã bước vào thời đại toàn dân đọc thơ hay chưa?

HV: Mới đây, chương trình "Liên hoan Thơ Trung Quốc" phát sóng trên Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc CCTV rất được hoan nghênh và quan tâm, cô bé giành giải nhất Vũ Dịch Thù cũng được mọi người biết đến và quý mến. Từ đó, từ chương trình trên truyền hình cho đến việc đọc thơ trong đời sống thường ngày đã trở thành tiêu điểm thảo luận nóng bỏng của dư luận. Tại sao một cuộc thi thơ thuần túy lại thu hút được sự quan tâm rộng khắp của xã hội? Liệu có phải thời đại toàn dân đọc thơ đã đến? Xin mời các bạn theo dõi chương trình "Trung Quốc ngày nay", cùng tìm hiểu về chương trình liên hoan thơ cũng như những thay đổi của người dân Trung Quốc do chương trình này mang lại.

SH: Chương trình này với tôn chỉ "Thưởng thức thơ ca Trung Hoa, tìm kiếm gien văn hoá, cảm nhận cuộc sống tươi đẹp", chương trình phát vào ngày 1/2 đã xuất hiện cơn sốt và nhận được sự quan tâm của cư dân mạng. Tối cùng ngày, em Vũ Dịch Thù, học sinh trường Trung học Cơ sở của trường Đại học Phúc Đán Trung Quốc đã giành giải nhất với điểm số cao. Cô bé 16 tuổi này với biểu hiện xuất sắc trong cuộc thi đã thu hút sự quan tâm và chú ý của đông đảo fan hâm mộ trong nước. Trong đêm chung kết phát vào tối 7/2, qua 3 vòng thi, em Vũ Dịch Thù cuối cùng đã giành được quán quân của chương trình cuộc thi "Liên hoan Thơ Trung Quốc" quý II.

HV: Chương trình này quả thật đã trở thành một trong những điểm nóng được mọi người thảo luận, trong ban Tiếng Việt cũng vậy, thường có đồng nghiệp hỏi, HV xem chương trình này chưa, bảo chương trình này hay như thế nào, người dẫn chương trình ra làm sao, các thí sinh biểu hiện như thế nào, thích thí sinh nào, v.v, còn cho cho HV đường link của chương trình, bảo HV nhất định phải xem, ngay ca TT cũng là một trong những fan hâm mộ phải không?

TT: Đúng vậy, TT cũng như các cư dân nhạc đều bị chương trình này hút hồn, đặc biệt phải kể đến giọng nói truyền cảm, ngọt ngào và dáng điệu thướt tha cùng với vẻ đẹp không có ngòi bút nào có thể miêu tả được của người dẫn chương trình Đổng Khanh. Ngoài ra, cũng còn có một số người chuyên khai thác những thông tin và những bài viết bên lề liên quan đến người dẫn chương trình và chương trình rồi tung lên các mặt bằng mạng xã hội, thu hút sự quan tâm của đông đảo cư dân mạng.

HV: Tại sao một chương trình xem ra bình thường như vậy lại nhận được nhiều lời khen như vậy? HV cho rằng nguyên nhân không những là vì chương trình này khiến mọi người được ôn lại những bài thơ hay, mà còn vì mọi người rất khẳng định chương trình giới thiệu văn hóa. Hai bạn có đồng tình quan điểm của HV không?

SH: SH nghĩ rằng, trong xã hội tương đối xốc nổi hiện nay, những người lên kịch bản chương trình đã kết hợp giữa văn học cổ điển truyền thống và nghệ thuật truyền hình hiện đại, trong khi để khán giả cùng tham gia vào chương trình thì cũng nảy sinh hứng thú đối với những áng thơ cổ, đánh thức lại ý thơ trong lòng mỗi người, xem xong chương trình thì vẫn có cảm giác xem mãi không chán, thông qua sáng tạo mới trên các cơ chế như nghệ thuật tổng hợp, thi đấu, loại bỏ, v.v..

TT: Đúng vậy, Trung Quốc và Việt Nam đều là những nước yêu thích thơ ca, dường như ai ai cũng có thể ngâm vài bài thơ, đây là cái gốc văn hóa đã được hình thành từ hàng nghìn năm. Sự xuất hiện của các chương trình văn nghệ trên truyền hình khiến mọi người tiếp xúc lại với nguồn thơ cổ kinh điển lưu lại của người xưa, cũng như lưu truyền lại những giá trị văn hóa truyền thống một cách ý thức hơn. Khi nhà sản xuất kết hợp chương trình văn nghệ giải trí với những cuộc thi thì những chương trình như vậy đã mở ra một thị trường mới có tính độc đáo sáng tạo và thu hút sự quan tâm của khán giả cũng như những người theo dõi truyền hình, đã tiếp thêm "dòng suối trong".

HV: Chính vì có "dòng suối trong" đầy năng lượng tích cực này, thậm chí có người ca thán, chỉ trong một đêm, chương trình này đã khiến chủ đề trò chuyện của mọi người từ việc riêng tư của các ngôi sao màn bạc chuyển sang thơ ca cổ, như vậy rất là tốt. Tuy nhiên, sau một thời gian kết thúc phát sóng chương trình này, liệu cơn sốt đọc thơ ca cổ "nóng lên tình cờ" vì một chương trình có thể kéo dài bao lâu?

SH: Cùng với sự nâng cao trình độ về cảm nhận cuộc sống và tìm hiểu cuộc sống của người dân, trình độ cảm nhận và tìm hiểu cái đẹp cũng không ngừng nâng cao, theo đuổi cuộc sống vật chất đã bắt đầu chuyển sang theo đuổi cuộc sống tinh thần, nên dần dần dẫn đến sự xuất hiện về cơn sốt văn hoá. Nói chung là mọi người được ăn no, mặc ấm, thì nhu cầu về đời sống tinh thần cũng ngày càng nâng cao. Cá nhân Sảnh Hoa thấy những chương trình này rất có tương lai.

HV: Theo TT thì chương trình này còn có điểm gì nổi bật?

TT: TT nghĩ rằng, khác với một số chương trình văn nghệ truyền hình trước đây, chương trình liên hoan thơ đã có tính nhằm vào đối với thiết chủ đề đặc biệt. TT nghĩ rằng, trong khi thúc đẩy toàn dân đọc thơ thì Trung Quốc nên xem xét theo hướng này. Muốn đưa thơ cổ, văn hóa truyền thống hòa nhập vào đời sống của mọi người, trở thành gien văn hóa sống, thì cần phải thông qua các phương pháp truyền bá hiện đại, lấy nội dung làm chính, sáng tạo hình thức truyền bá, sự xuất hiện của việc đọc online và trên các dữ liệu trên chừng mực nhất định đã mở rộng phạm vi đọc của người dân, nhưng do không có sự dẫn dắt chi tiết, nên thiếu đi tính nhằm vào đối tượng.

SH: Trong những năm gần đây, các nơi Trung Quốc đã tăng cường tuyên truyền và tổ chức các hoạt động mang chủ đề đọc sách, như Cuộc thi Chính tả chữ Hán, hoạt động chia sẻ sách hay, mời nhà văn nổi tiếng bước vào cửa hàng sách hoặc nhà trường, v.v., đã mang lại hiệu quả rất tốt.

HV: Đổi mới nội dung sẽ không bao giờ lỗi thời, thông qua tầm ảnh hưởng của chương trình này, HV tin rằng đông đảo người dân vẫn rất cần có những món ăn tinh thần, và cũng tin rằng sẽ các cơ quan hữu quan sẽ tăng cường thiết kế và tổ chức những hoạt động văn hóa bổ ích như vậy để đáp ứng nhu cầu của người dân, và gây dựng hàng loạt hoạt động đọc sách có thương hiệu, hình thành không khí đọc sách trong toàn xã hội, thực hiện mục tiêu toàn dân đọc sách đầy đủ hơn, sống động hơn, mới mẻ hơn.

HV: Trong những năm gần đây, vấn đề kế thừa và tôn vinh văn hóa truyền thống đã trở thành điểm nóng được cả xã hội quan tâm. Tại kỳ họp thứ 5 Chính Hiệp Trung Quốc khóa XII vừa bế mạc tại Bắc Kinh, Bộ trưởng Giáo dục Trung Quốc Trần Bảo Sinh cũng đã trả lời câu hỏi của phóng viên về chủ đề giao dục văn hóa truyền thống. Bộ trưởng nói:

"Chương trình sáng tạo độc đáo này đã thu được thành công to lớn, tôi nghĩ rằng trước hết là đã kích thích sự yêu thích của đông đảo người dân đối với thơ từ Trung Hoa, rất nhiều người sau khi xem chương trình này đã kích hoạt hồi ức về những bài thơ đã thuộc lòng trước kia trong đầu. Tiếp đến là đã kích thích sự nhiệt tình học tập văn hóa truyền thống Trung Quốc ưu tú của đông đảo người dân, đã tìm ra con đường, tích lũy kinh nghiệm để văn hóa truyền thống Trung Quốc ưu tú đi vào trường học".

SH: Văn hoá truyền thống ưu tú đã có sức hút và quyến rũ đối với đông đảo người dân, cơn sốt về chương trình "Liên hoan Thơ Trung Quốc" đã chứng minh đầy đủ về điều này. Chương trình này đã dẫn dắt mọi người cảm nhận tinh tuý của văn hoá truyền thống dưới hình thức giải trí vui vẻ. Không biết các Ủy viên chính hiệp Trung Quốc năm nay đã có những đánh giá gì về việc này nhỉ?

TT: Phó Chủ tịch Hội Liên hợp Văn học – Nghệ thuật, Ủy viên Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc Phùng Ký Tài cho biết, đối với văn hóa đời sống truyền thống, cách tốt nhất không phải là chỉnh lý thành tài liệu truyền dạy trong các phòng học, mà là dẫn dắt các em nhỏ gần gũi với văn hóa truyền thống trong đời sống, cảm nhận văn hóa truyền thống thông qua thay đổi một cách ngấm ngầm, để truyền thống dần dần trở thành một sự kiểu hồi ức, một kiểu khẳng định, một kiểu ôm ấp tình cảm. Cách học tập văn hóa tốt nhất chính là trải nghiệm. Chỉ có khiến trẻ em có được cảm giác vui vẻ và thu hoạch trong văn hóa truyền thống, thì văn hóa truyền thống mới có thể bước vào tinh thần và tâm linh của các em.

HV: Được biết, tính đến cuối năm 2016, Trung ương và Bộ Giáo dục Trung Quốc đã hoàn thành công tác nghiên cứu biên soạn gần 700 cuốn sách giáo khoa về văn hóa truyền thống, tin rằng, trong tương lai không xa, các em học sinh đều có thể trưởng thành mạnh khỏe trong văn hóa truyền thống đầy chất dinh dưỡng.