Thời gian gần đây, bộ phim Trung Quốc “Trường An 12 canh giờ” vừa lên sóng trên trang mạng xem phim trực tuyến Youku đã nhận được sự đánh giá cao của nhân sĩ trong ngành và người xem. Bộ phim này đã phát sóng trên Danet Việt Nam, phát song song với bên Trung Quốc. Ngoài Việt Nam ra, bộ phim này còn đã lên sóng trên các trang mạng xem phim trực tuyến của Xin-ga-po, Ma-lai-xi-a và Bru-nây; được biết, sau này còn sẽ lên sóng ở Nhật Bản và khu vực Bắc Mỹ với hình thức phim chiếu trên mạng thu phí, thực hiện sự đột phá quan trọng của dòng phim Hoa ngữ.
Vậy, bộ phim gây sốt cư dân mạng này được sản xuất như thế nào? Sức cạnh tranh cốt lõi của bộ phim này được xuất khẩu sang nước ngoài là gì?
Bộ phim cổ trang “Trường An 12 canh giờ” chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của tác giả Mã Bá Dung, chuyện kể về trước đêm Nguyên Tiêu, thành Trường An lâm vào tình thế nguy hiểm, tử tù Trương Tiểu Kính trong Trường An nhận nhiệm vụ lúc lâm nguy, phải cùng danh sĩ thiếu niên, người đứng đầu Tĩnh An Tư Lý Tất giải cứu Trường An chỉ trong 12 canh giờ.
Trương Tiểu Kính nguyên là quân nhân nhà Đường, sau khi xuất ngũ được bổ nhiệm làm “kẻ bất lương” bảo vệ Trường An, phối hợp bảo vệ an toàn của Trường An trong thời kỳ lâu dài, nhưng sau đó do xử sự không đúng, trái với luật Đường, nên bị giam trong ngục. Tĩnh An Tư phụ trách bảo vệ Trường An phát hiện có kẻ khả nghi đã đột nhập vào Trường An, do Trương Tiểu Kính có sự am hiểu về nơi này, Tĩnh An Tư đặc biệt cắt cử cho Trương Tiểu Kính một cơ hội lập công chuộc tội, phá vụ án này. Sau hàng loạt cuộc đấu trí đấu dũng, cuối cùng Trương Tiểu Kính đã vạch trần được âm mưu của kẻ địch, ngăn chặn âm mưu xảy ra, giải cứu nhân dân Trường An.
Đạo diễn của bộ phim “Trường An 12 canh giờ”, ông Tào Thuẫn nói rằng, ngay từ lúc đầu sáng tác đã có nguyện ước kể lại câu chuyện Trung Quốc một cách hấp dẫn, muốn “nỗ lực tái hiện một ngày trong đời Đường”. Ông đã đọc 3 lần nguyên tác, chỉ riêng kịch bản tập 1 đã viết 23 phiên bản, mất 4 tháng mới nắm bắt cốt lõi nhân vật và cốt chuyện...
Ông Tào Thuẫn nói: “Tôi cho rằng đây là tác phẩm đề tài lịch sử có tinh thần chủ nghĩa hiện thực, chúng tôi sáng tác câu chuyện trên cơ sở tôn trọng lịch sử, dốc sức phù hợp lịch sử”.
Chính vì có tinh thần người thợ mộc mạc này, bộ phim này bắt rễ vào truyền thống, xuất phát từ thực tế, các chi tiết đều dựa trên kết quả khảo chứng tài liệu lịch sử. Số liệu cho thấy, “màu phim đẹp xuất sắc” là cụm từ người xem đề cập nhiều nhất, ngoài tình tiết ra, cư dân mạng cũng thảo luận sôi nổi về các chi tiết như trang phục, hóa trang, đạo cụ, v.v. trong phim rất đẹp mắt, phù hợp sự thật lịch sử.
Chẳng hạn, về mặt trang phục và phong cách trang điểm của phụ nữ quý phái, ê-kíp làm phim đã thu thập 6 họa tiết hoa và chim đời Đường được cất giữ tại nhà kho Shosoin và chùa Todai ở Nara, Nhật Bản cũng như 3 họa tiết cặp chim, cành cây quấn quít đời Đường được khai quật từ ngôi mộ đời Đường Astana ở Turpan, Tân Cương; ê-kíp còn tái hiện các chi tiết của tác phẩm nghệ thuật như bức tranh “Hàn Hy Tái dạ yến đồ”, bức tranh “Cung nhạc đồ” và bích họa Đôn Hoàng, tham khảo cổ vật quý báu trong bảo tàng và tài liệu văn vật được cất giữ trong dân gian.
Giám đốc sản xuất của phim này, ông Lương Siêu cho biết, ngoài tình tiết ngắn gọn ra, ê-kíp còn mong khán giả cảm nhận được bề dày của văn hóa truyền thống. Về khai quật điểm sáng của văn hóa truyền thống, bộ phim đã quan tâm đến các mặt trong cuộc sống thường ngày, thể hiện đầy đủ bộ mặt văn hóa của thành Trường An có lịch sử nghìn năm, tạo không gian biểu đạt rộng mở cho các ký hiệu văn hóa truyền thống.
Đạo diễn Tào Thuẫn nói: “Tôi muốn hòa văn hóa truyền thống ưu tú của Trung Quốc vào phim, để mọi người thấy được nét đẹp của văn hóa truyền thống”. Nét đẹp này trước tiên là nét đẹp về mỹ học, thể hiện ở nhiều mặt như nghi lễ, trang phục, thực phẩm, đồ dùng sinh hoạt; đồng thời, đó cũng là nét đẹp về giá trị chứa đựng trong văn hóa truyền thống, vừa thể hiện sức dẻo dai của dân tộc Trung Hoa, cũng thể hiện sự cởi mở, bao dung và tự tin của dân tộc Trung Hoa.
Đạo diễn Tào Thuẫn cho biết, ê-kíp đặc biệt mời chuyên gia, dày công tái hiện 28 loại điểm tâm đời Đường trong các trường hợp như yến tiệc, thường ngày, còn giới thiệu 2 di sản văn hóa phi vật thể: làm giấy theo cách của người xưa và bắn pháo hoa độc đáo bằng sắt nóng chảy, dẫn dắt khán giả cảm nhận nét đẹp văn hóa, nét đẹp đời sống.
Ông Tào Thuẫn còn nói: “Vai chính trong phim trải qua nhiều trắc trở, nhưng luôn kiên trì truy tìm hung thủ, chúng tôi xuất phát từ nhân vật nhỏ này để thảo luận cái đẹp của các giá trị như kiên trì, chống chọi, dũng cảm, phấu đấu trong văn hóa truyền thống. Trong bối cảnh của câu chuyện trong phim, văn hóa Trung Hoa cùng văn hóa ngoại lai thực hiện giao lưu bình đẳng, thu tóm tất cả, đây cũng là một nét đẹp giá trị mà chúng tôi muốn thể hiện”.
Phó Nghiên cứu viên Trường Đại học Truyền thông Trung Quốc Đặng Văn Khanh cho biết, sản xuất tác phẩm xuất sắc, truyền bá và nêu cao văn hóa truyền thống Trung Hoa ưu tú, thể hiện giá trị quan dòng chính đương đại Trung Quốc, đã trở thành trách nhiệm của các nhà sáng tác văn nghệ hiện nay. Sứ mệnh của những cảnh quay không những là sự thể hiện và tái hiện điểm sáng văn hóa trong lịch sử, mà còn cần phải đánh thức niềm hứng thú nồng nàn và ý thức kế thừa của người hiện đại đối với văn hóa truyền thống ưu tú.
Những năm qua, những phim truyền hình Trung Quốc xuất sắc được khán giả Trung Quốc yêu thích cũng bắt đầu đi ra nước ngoài, trở thành cửa sổ mới giúp khán giả nước ngoài tìm hiểu Trung Quốc. Cùng với phim “Trường An 12 canh giờ” lên sóng, ở nước ngoài một lần nữa dấy lên cơn sốt xem phim truyền hình Trung Quốc.
Giám đốc sản xuất của bộ phim “Trường An 12 canh giờ”, ông Lương Siêu cho biết, kể từ tháng 7, bộ phim này đã lần lượt lên sóng tại 3 trang mạng xem phim trực tuyến lớn Viki, Amazon và Youtube với hình thức phim chiếu mạng thu phí. Sau khi được biên dịch và lồng tiếng, bộ phim này còn sẽ phát sóng ở châu Âu, châu Phi, v.v.
Phim truyền hình Trung Quốc xuất sắc đi ra nước ngoài, rất được hoan nghênh, đã đáp ứng tốt nhu cầu kép của khán giả ở nước ngoài: giải trí và tìm hiểu văn hóa Trung Quốc. Nghiên cứu viên Ủy ban Nghệ thuật Truyền hình Trung Quốc Triệu Thông nói: “Ngày nay, cùng với kinh tế Trung Quốc tăng trưởng nhanh chóng và quyền lực mềm văn hóa không ngừng tăng cường, phim điện ảnh và truyền hình của Trung Quốc đã tranh tài với tác phẩm xuất sắc toàn cầu trên cùng một sân khấu”. Theo ông Triệu Thông, với tình tiết hấp dẫn, cảnh quay tinh tế, tuyệt đẹp, lối biểu đạt tình cảm gây đồng cảm, những phim truyền hình với thể loại đa nguyên này đã giúp khán giả nước ngoài nhìn thấy hình ảnh Trung Quốc vừa chú trọng kế thừa, cũng tiến cùng thời đại.
Phim điện ảnh và truyền hình Trung Quốc đã thực hiện nâng cấp và đổi mới bản thân trong quá trình tham gia cạnh tranh quốc tế. Chuyên gia chỉ rõ, hoạt động giao lưu giữa thị trường phim điện ảnh và truyền hình trong và ngoài nước ngày càng dồn dập và đi vào chiều sâu, không những mang lại càng nhiều cơ hội và thị trường lớn hơn cho truyền bá quốc tế của phim điện ảnh và truyền hình Trung Quốc, mà còn mang lại càng nhiều thách thức: ngành phim điện ảnh và truyền hình Trung Quốc cần phải nắm bắt công nghệ sản xuất tiên tiến hơn, lựa chọn ký hiệu văn hóa đặc sắc hơn, sáng tác nội dung chủ đề mới mẻ hơn, xây dựng sách lược truyền bá toàn diện hơn, mới có khả năng đi xa hơn trong thị trường phim điện ảnh và truyền hình nước ngoài có cạnh tranh quyết liệt.
