Tuần này, Ủy ban Liên minh châu Âu và Ca-na-đa lần lượt đưa ra văn bản khái niệm và dự thảo về cải cách WTO. Hệ thống thương mại đa phương toàn cầu đang đứng trước khủng hoảng trầm trọng nhất trong lịch sử.
Rất hiển nhiên, làm thế nào tránh để cơ chế giải quyết tranh chấp WTO tê liệt đã trở thành một trong những nhiệm vụ cấp bách nhất trong cải cách Tổ chức Thương mại thế giới. Trong khi đó làm thế nào thúc đẩy cải cách WTO, để hệ thống tương mại đa phương quốc tế tái hiện sức sống, thúc đẩy kinh tế toàn cầu tiếp tục phát triển và phồn vinh thì đòi hỏi các nền kinh tế chủ chốt trên thế giới đạt được nhận thức chung quan trọng như sau:
Một, hóa giải sự cản trở của Mỹ đối với cơ quan khiếu nại. Trong dự thảo, Ca-na-đa đề xuất cần phải đảm bảo và tăng cường cơ chế giải quyết tranh chấp WTO. Liên minh châu Âu thì cảnh báo, nếu Mỹ tiếp tục cản trở cơ quan khiếu nại triển khai hoạt động tuyển chọn chánh án, thì cơ chế giải quyết tranh chấp WTO lâu nhất chỉ có thể duy trì đến tháng 12 năm 2019.
Hai, nhốt chủ nghĩa bảo hộ và chủ nghĩa đơn phương vào trong lồng. Trong các kiến nghị cải cách, Liên minh châu Âu và Ca-na-đa đều đề xuất tiến hành cải cách “hiện đại hóa” đối với quy tắc thương mại quốc tế hiện hành, nâng cao vai trò giám sát của WTO đối với hành vi thương mại của các thành viên.
Ba, kiên trì nguyên tắc thương lượng nhất trí. Xét đến việc những kiến nghị về cải cách WTO hiện nay phần lớn do các nền kinh tế phát triển đề xuất, việc nhấn mạnh tinh thần thương lượng nhất trí, bảo vệ lợi ích hợp pháp chính đáng của các nước đang phát triển là hết sức quan trọng.
Trên thực tế, nguyên tắc “thương lượng nhất trí” là một trong những nguyên tắc cơ bản của cơ chế đàm phán WTO, có lợi cho cân bằng quyền lợi và nghĩa vụ không đối xứng giữa thành viên phát triển và thành viên đang phát triển.
